ORGANIZACJA, FORMY POMOCY I STRUKTURA CZP
3 .1. CZP zapewnia kompleksową opiekę zdrowotną nad osobami z zaburzeniami psychicznymi powyżej 18 r.ż. na określonym obszarze terytorialnym (obszarze działania), z podziałem na następujące dwa typy CZP:
CZP TYP A w formie pomocy doraźnej, stacjonarnej, dziennej ambulatoryjnej, środowiskowej.
CZP TYP B w formie opieki dziennej, ambulatoryjnej i środowiskowej. Leczenie stacjonarne jest realizowane na zasadach ogólnych w oddziałach ogólnopsychiatrycznych kontraktowanych przez NFZ w standardzie 25 łóżek na 100 tyś. populację osób pow. 18 r.ż. zamieszkałą na obszarze działania CZP.
3.2.        CZP stanowi zespół składników majątkowych, za pomocą którego podmiot leczniczy wykonuje kompleksową, ciągłą i koordynowaną działalność leczniczą w zakresie opieki psychiatrycznej w rodzajach: (ustawa o działalności leczniczej art.2 ust 14) zakład leczniczy – zespół składników majątkowych, za pomocą którego podmiot leczniczy wykonuje określony rodzaj działalności leczniczej.)
3 . 2 .1 . w ramach CZP typu A:
1)            stacjonarnych
a)            psychiatrycznych,
b)           w miejscu udzielania pomocy doraźnej;
2)            dziennych psychiatrycznych;
3)            ambulatoryjnych psychiatrycznych i leczenia środowiskowego (domowego).
3.2.2. w ramach CZP typu B:
1)            dziennych psychiatrycznych;
2)            ambulatoryjnych psychiatrycznych i leczenia środowiskowego (domowego).
3.3.        CZP może kierować pacjentów, w zależności od ich szczególnych potrzeb zdrowotnych, do:
1)            II poziomu referencyjnego czyli planowej opieki psychiatrycznej, realizowanej w ramach specjalistycznych produktów lub programów zdrowotnych świadczonych w trybie stacjonarnym, dziennym lub ambulatoryjnym przez sprofilowane oddziały i poradnie psychiatryczne, finansowanych na zasadach odrębnych (poza ryczałtem CZP);
2)            opieki wysokospecjalistycznej (III poziom referencyjny) realizowanej przez psychiatryczne oddziały dysponujące odpowiednią określoną w odrębnym dokumencie kadrą medyczną, programami oraz aparaturą i sprzętem medycznym i finansowanych na zasadach odrębnych (poza ryczałtem CZP);
3) Dodatkowo CZP typu B może kierować pacjentów do leczenia stacjonarnego realizowanego w oddziałach ogólnopsychiatrycznych finansowanych przez NFZ na zasadach ogólnych.
3.4.        W zakresie pomocy udzielanej pacjentom z obszaru swojego działania CZP współpracuje z lokalnymi organami administracji samorządowej i rządowej (w tym pomocy społecznej), instytucjami (w tym placówkami opieki zdrowotnej), organizacjami i stowarzyszeniami społecznymi działającymi na rzecz ochrony zdrowia psychicznego, a także z grupami samopomocy pacjentów i ich rodzin. Współpraca ta może polegać m.in. na podejmowaniu wspólnych działań w zakresie ochrony zdrowia psychicznego, w tym promocji zdrowia i edukacji społecznej.
3.5.        W ramach współpracy (w tym pomocy konsultacyjnej, także za pośrednictwem systemów teleinformatycznych – m.in. wideo i telefonicznie) z lekarzami POZ zalecane jest imienne wskazanie swojego lekarza rodzinnego przez pacjenta objętego opieką CZP. Zaleca się kontakt personelu CZP z lekarzem rodzinnym wskazanym przez pacjenta.
3.6.        W ramach współpracy z ośrodkami pomocy społecznej nie rzadziej niż raz w miesiącu organizuje się spotkania pracowników modułu podstawowego CZP (patrz dalej) z pracownikami (przedstawicielami) pomocy społecznej w celu omawiania i uzgadniania współdziałania wobec pojawiających się spraw i problemów. W zależności od istniejących okoliczności, spotkania te mogą być organizowane również za pośrednictwem systemów teleinformatycznych.
3 . 7. Proponowane jest ogłoszenie w drodze obwieszczenia ministra zdrowia1(1 Chodzi o zalecenia, o których mówi art. 11 ust. 3 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (T.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1398 z późn. zm.). W zakresie diagnostyki mającej na celu rozpoznanie nowotworu złośliwego lub miejscowo złośliwego i leczenia mającego na celu wyleczenie tego nowotworu ogłoszenie obwieszczenia ma charakter obligatoryjny.) zaleceń postępowania opracowanych przez odpowiednie towarzystwo (towarzystwa) naukowe dotyczących:
1)            opieki domowej w warunkach ambulatoryjnych;
2)            leczenia środowiskowego (domowego).
3.8.        Rodzaje pomocy udzielanej przez CZP w warunkach ambulatoryjnych i leczenia środowiskowego (mobilnych lub domowych):
1)            czynna (długoterminowa czynna) – opisana dalej;
2)            długoterminowa – udzielana (w ramach CZP) ponad 4 tygodnie pacjentom z innymi zaburzeniami psychicznymi, którzy nie wymagają pomocy czynnej;
3)            krótkoterminowa – udzielana pacjentom z zaburzeniami epizodycznymi i zakończona (w ramach CZP) w okresie 4 tygodni;
4)            konsultacyjna – udzielana pacjentom potrzebującym świadczeń diagnostycznych lub porady, w szczególności na zlecenie lekarza POZ lub innego lekarza, nie zakończona kwalifikacją do pomocy czynnej, długoterminowej lub krótkoterminowej w CZP.
3.9.        Pomoc doraźna jest udzielana w stanach nagłych i przypadkach pilnych w miejscu udzielania pomocy doraźnej (np. izba przyjęć psychiatryczna albo dział przyjęć2(2   Patrz: Załącznik Nr 1 do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 26 marca 2019 r. w sprawie szczegółowych wymagań, jakim powinny odpowiadać pomieszczenia i urządzenia podmiotu wykonującego działalność leczniczą.) przy oddziale psychiatrycznym w szpitalu ogólnym).
3 .10 . Wyróżnia się dwa typy CZP, w zależności od posiadania własnego oddziału psychiatrycznego (całodobowego):
1) CZP typ A – z oddziałem psychiatrycznym w strukturze podmiotu leczniczego prowadzącego CZP;
2) CZP typ B – bez zapewnienia opieki stacjonarnej w ramach struktury własnej, z zapewnieniem opieki szpitalnej w oddziałach ogólnopsychiatrycznych kontraktowanych na warunkach ogólnych przez NFZ.
3 .11 . W skład CZP wchodzą co najmniej następujące komórki organizacyjne potwierdzone wpisem w rejestrze podmiotów wykonujących działalność leczniczą – część VIII kodu resortowego: 3 .11.1 . w ramach CZP typu A:
1)            4700 Oddział psychiatryczny – nie dotyczy CZP typ B;
2)            2700 Oddział dzienny psychiatryczny (ogólny);
3)            1700 Poradnia zdrowia psychicznego z Punktem Zgłoszeniowo-Koordynacyj-nym (PZK);
4)            2730 Zespół leczenia środowiskowego (domowego).
3 .11.1 . w ramach CZP typu B:
1)            2700 Oddział dzienny psychiatryczny (ogólny);
2)            1700 Poradnia zdrowia psychicznego;
3)            2730 Zespół leczenia środowiskowego (domowego)
3 .12 . Obok dotychczasowego kodu w Części VIII systemu: „1700 Poradnia zdrowia psychicznego” konieczne jest wprowadzenie nowego kodu charakteryzującego działalność komórki organizacyjnej dla poradni zdrowia psychicznego z PZK: „1702 Poradnia zdrowia psychicznego z PZK”.
3 .13 . Poradnia zdrowia psychicznego z PZK tworzy z zespołem leczenia środowiskowego (w tej samej lokalizacji) moduł podstawowy CZP. Odpowiednio – modułem podstawowym CZP będzie również nowa komórka organizacyjna pn. Zespół pomocy ambulatoryjnej i środowiskowej z PZK [łącząca działalność poradni zdrowia psychicznego z PZK i zespołu leczenia środowiskowego (domowego)]. W skład modułu podstawowego CZP może wchodzić również oddział dzienny (w przypadku tej samej lokalizacji).
3 .14 . Na jeden moduł podstawowy CZP nie może przypadać więcej niż 100 tys. mieszkańców pow. 18 r.ż. (w zaokrągleniu do pełnego tysiąca). Kolejny moduł podstawowy CZP organizuje się (w zależności od potrzeb) w innej lokalizacji przy uwzględnieniu lokalnych uwarunkowań społecznych, demografcznych, komunikacyjnych i organizacyjnych. Ocena potrzeb powinna dotyczyć obszaru jaki opiekuje dane CZP oraz czasu dotarcia pacjenta do modułu podstawowego.
3 .15 . Moduł podstawowy może obejmować swoim działaniem określoną część obszaru działania CZP.
3 .16 . Przy module podstawowym CZP tworzone lub wspierane są grupy samopomocy pacjentów i ich rodzin (bliskich).
3 .17. W skład CZP mogą wchodzić inne komórki organizacyjne, m.in.:
1)            1700 Poradnia zdrowia psychicznego (bez PZK);
2)            2720 Hostel dla osób z zaburzeniami psychicznymi – kryzysowy3;
3)            2702 Oddział dzienny psychiatryczny rehabilitacyjny.
3   Należy utworzyć nowy kod resortowy dla Hostel dla osób z zaburzeniami psychicznymi – kryzysowy
3 .18 . Poradnia zdrowia psychicznego z PZK jest czynna co najmniej od poniedziałku do piątku, poza dniami ustawowo wolnymi od pracy, w godzinach od 8:00 do 18:00. Poradnia bez PZK (tj. nie wchodząca w skład modułu podstawowego CZP) jest czynna w dniach i godzinach odpowiednich do potrzeb.
3 .19 . W ramach CZP prowadzona jest zintegrowana dokumentacja medyczna, z dopuszczalnym wyjątkiem przypadków, w których jeden z wymienionych zakresów świadczeń jest realizowany przez podwykonawcę.
3.20.      CZP zapewnia superwizję (kliniczną) indywidualną i zespołową osobom udzielającym świadczeń zdrowotnych, zgodnie z zasadami ustalonymi przez właściwe towarzystwa naukowe.
3.21.      Komórki organizacyjne wchodzące w skład CZP są zlokalizowane na obszarze działania centrum, z wyjątkiem oddziału psychiatrycznego i miejsca udzielania pomocy doraźnej, które mogą mieścić się poza obszarem działania centrum, z uwzględnieniem konieczności zapewnienia odpowiedniej dostępności publicznym transportem zbiorowym, jednak nie dalej niż w warunkach bliskiego dostępu.
3.22.      W przypadku lokalizacji na obszarze działania CZP domów pomocy społecznej dla osób przewlekle psychicznie chorych oraz dla dorosłych niepełnosprawnych intelektualnie, zaleca się organizowanie zespołu terapeutycznego (lub w zależności od potrzeb – zespołów) udzielającego świadczeń psychiatrycznej opieki zdrowotnej ich mieszkańcom. Alternatywnym rozwiązaniem organizacyjnym może być wydzielenie w ramach struktury CZP komórki organizacyjnej (poradnia zdrowia psychicznego) w celu udzielania ambulatoryjnej opieki psychiatrycznej mieszkańcom domu pomocy społecznej zlokalizowanej na terenie tego domu, o czym mówi art. 3 ust. 4 ustawy o działalności leczniczej.
3.23.      CZP prowadzi stronę/witrynę internetową (lub podstronę strony podmiotu leczniczego) dla mieszkańców obszaru swojego działania. Poza informacjami dotyczącymi działania CZ, danych kontaktowych oraz zasad korzystania ze świadczeń opieki zdrowotnej, strona/witryna powinna umożliwiać dostęp do informacji dotyczących zdrowia psychicznego, jak również ułatwiać korzystanie z pomocy zdalnej.