Szanowni Państwo,

W dniu dzisiejszym, 11 września 2015, Sejm uchwalił ustawę o zdrowiu publicznym. Bez wątpienia sukcesem jest nadanie ustawowej rangi Centrom Zdrowia Psychicznego. To dobra wiadomość. Niestety właściwie jedyna.

Przyjęto wprawdzie poprawkę, zgodnie, z którą Narodowy Program Ochrony Zdrowia Psychicznego pozostanie zapisany w Ustawie o Ochronie Zdrowia Psychicznego. Jednakże przegłosowano rozwiązanie, które narusza integralność, realnie w znacznym stopniu osłabia Narodowy Program Ochrony Zdrowia Psychicznego i stawia pod znakiem zapytania jego faktyczną realizację.

NPOZP nie ma obecnie gwarancji finansowania z budżetu państwa.

NPOZP został okrojony - promocję i profilaktykę zdrowia psychicznego włączono do Narodowego Programu Zdrowia Publicznego – to rozbija integralność programu.

NPOZP został jeszcze bardziej osierocony - ogromnym zagrożeniem jest fakt, że wykreślono z ustawy odpowiedzialność za realizację NPOZP Ministra Zdrowia oraz kontrolną rolę Sejmu Rzeczypospolitej, któremu  do tej pory Rada Ministrów musiała składać corocznie informację o realizacji Narodowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego.

W ten sposób, pod płaszczykiem reformy, Ministerstwo Zdrowia i Rada Ministrów pozbyli się bezpośredniej odpowiedzialności za kluczową sferę zdrowia publicznego jaką jest zdrowie psychiczne.

Dotychczas NPOZP nie był finansowany i realizowany w zadowalającym stopniu, ale można było przynajmniej obiektywnie to stwierdzić i wskazać kto jest za ten stan rzeczy odpowiedzialny. Dzisiejsze zmiany legislacyjne sprawiają, że dalsze zaniedbania łatwiej będzie ukrywać i nikt nie będzie za nie odpowiadał. Brak konsekwentnej i skoordynowanej polityki zdrowotnej może sprawić, że jeżeli nawet znajdą się środki, to nie zostaną one spożytkowane na oczekiwaną reformę systemową psychiatrii.

Szanowni Państwo!

Najbliższe tygodnie to okres kampanii wyborczej.  Rządzący będą nas mamić obietnicami, perspektywą środków europejskich. Nie można dać się temu oszukać.

Dzisiejsze głosowanie w Sejmie nie zakończyło się po naszej myśli. Nie przybliżyło nas do zrealizowania prawdziwej reformy polskiej psychiatrii.  Ale to głosowanie nie jest nasza porażką.  Jest porażką rządzących. Obnaża ich niekompetencję i niezrozumienie realnych problemów społecznych w naszym kraju.

Wszystko to co działo się przed tym głosowaniem w Sejmie jest naszym ogromnym sukcesem. Pokazuje, że pomimo różnorodności, różnych wizji reformy, rozdrobnienia, czasem nawet sprzecznych interesów jesteśmy w stanie zjednoczyć się w ważnej sprawie. Jesteśmy w stanie komunikować nasze oczekiwania i decydenci muszą się z tym głosem liczyć. Głosem pacjentów, rodzin, profesjonalistów i innych osób działających w obszarze zdrowia psychicznego. Nie po raz pierwszy różne środowiska starały się współpracować, ale tym razem udało nam się przekroczyć „masę krytyczną”.  Dlatego nasz głos nie tylko musi być nadal słyszalny. Musi przybrać na sile. Właśnie teraz, kiedy będziemy zastanawiać się nad wyborem naszych nowych przedstawicieli niech nasze postulaty będą obecne w debacie publicznej!

Dr n.med. Tomasz Szafrański
POROZUMIENIE na rzecz realizacji NPOZP
Redaktor naczelny kwartalnika „Psychiatra”