Metodologia opracowania lokalnego programu ochrony zdrowia psychicznego

ROZPORZĄDZENIE RADY MINISTRÓW  z dnia 28 grudnia 2010 r. w sprawie Narodowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego określa w załączniku nr 1 cele i zadania do realizacji przez administrację rządową i samorządową, w tym na szczeblu powiatowym i gminnym. Zadaniem podstawowym jest "opracowanie lokalnego programu ochrony zdrowia psychicznego, zawierającego szczegółowy harmonogram, uwzględniającego w szczególności harmonogram realizacji działań" /2.4.2/.

Z analizy całości zadań wynika, że ten ogólny program powinien zawierać programy cząstkowe:

1.1.1.   ustalenie priorytetów promocji zdrowia psychicznego

1.2.1.   opracowanie programów zapobiegania przemocy w rodzinie, w szkole i w środowisku lokalnym

1.3.1. przygotowanie lokalnych programów informacyjno-edukacyjnych sprzyjających postawom zrozumienia i akceptacji oraz przeciwdziałających dyskryminacji wobec osób z zaburzeniami psychicznymi

2.1.1.   opracowanie lokalnego programu zwiększenia dostępności i zmniejszenia nierówności w dostępie do różnych form środowiskowej psychiatrycznej opieki zdrowotnej, w tym zwłaszcza form niezbędnych do tworzenia centrów zdrowia psychicznego:
- leczenia ambulatoryjnego,
- leczenia w zespołach środowiskowych,
- leczenia w oddziałach dziennych,
- leczenia w oddziałach psychiatrycznych w szpitalach ogólnych,
dla dzieci, młodzieżyi dorosłych

2.2.1.   opracowanie lokalnego programu poszerzenia, zróżnicowania i unowocześniania pomocy i oparcia społecznego dla osób z zaburzeniami psychicznymi, w zakresie pomocy: bytowej, mieszkaniowej, stacjonarnej, samopomocy środowiskowej

2.3.1.   opracowanie lokalnego programu rozwoju zróżnicowanych form wspieranego zatrudnienia i przedsiębiorczości społecznej dostosowanych do potrzeb osób z zaburzeniami psychicznymi

Beneficjenci - adresaci programu ochrony zdrowia psychicznego

Bezpośrednimi beneficjentami programu ochrony zdrowia psychicznego są "osoby z zaburzeniami psychicznymi". Jednak grupa tych osób nie jest jednorodna i należy adekwatnie odróżniać  różne rodzaje zaburzeń i niepełnosprawności oraz uwzględnić wiek rozwojowy. Drugi krąg adresatów programu to są członkowie rodzin i opiekunowie osób chorujących psychicznie i niepełnosprawnych. Trzeci krąg działań profilaktycznych stanowi ogół społeczeństwa, za szczególnym uwzględnieniem grup ryzyka... więcej.   

Specyficzne potrzeby osób z niepełnosprawnością psychiczną i intelektualną na tle innych niepełnosprawności. Różnica między doświadczeniem choroby psychicznej i upośledzenia

W badaniach dotyczących wpływu kierunku i poziomu wykształcenia na aktywność zawodową osób niepełnosprawnych z 2009 roku Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych wyróżnił pięć dużych grup osób niepełnosprawnych:

• osoby niewidome i niedowidzące
• osoby niesłyszące i niedosłyszące
• osoby z ograniczoną sprawnością ruchową
• osoby chorujące psychicznie
• osoby z upośledzeniami umysłowymi.

To nie jest podział wyczerpujący, ale wyraźnie wskazujący na potrzebę zróżnicowanego podejścia do osób niepełnosprawnych w lokalnych strategiach promocji zdrowia i rozwiązywania problemów społecznych. w ramach Narodowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego system wsparcia społecznego adresowany jest do osób z niepełnosprawnością intelektualną i psychiczną. Diagnoza i strategia lokalna powinna uwzględniać specyfikę potrzeb i sytuacji życiowej każdej grypy osób niepełnosprawnych z osobna... więcej.

Lokalny program ochrony zdrowia psychicznego jest niezbędnym narzędziem do pozyskiwania funduszy unijnych.

Uchwalenie lokalnego programu ochrony zdrowia psychicznego jest wymagane przez ustawę i rozporządzenia. Jednakże nie powinno to być wyłącznie dopełnieniem obowiązku formalnego. Dobrze opracowany program zwiększa szanse na pozyskanie środków zewnętrznych, na przykład unijnych, gdyż pomaga aplikującym podmiotom uzasadnić potrzebę realizacji danego projektu w w warunkach lokalnych. Sposób podejścia instytucji zarządzających środkami unijnymi obrazuje raport pt. „Ewaluacja zdolności absorpcyjnych systemu integracji zawodowej osób niepełnosprawnych (SIZON)” - 2008 wykonany na zlecenie Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych przez PSDB Sp. z o.o. w konsorcjum z WYG International Sp. z o.o. i Fundacją Centrum Badania Opinii Społecznej (CBOS)... więcej.

Opieka psychiatryczna - oparcie społeczne - aktywizacja zawodowa tworzą całość

Interdyscyplinarna i środowiskowa opieka psychiatryczna - sieć wsparcia społecznego - aktywizacja zawodowa ze wspomaganym zatrudnieniem razem tworzą warunki do  pełnego zdrowienia i integracji społecznej. Słabość jednego ogniwa systemu skutkuje problemami we wszystkich pozostałych dziedzinach. Tylko zintegrowany i międzyresortowy program działań ma sens. Wyzwaniem jest dojrzeć w statystykach pacjentów w ochronie zdrowia, podopiecznych i klientów pomocy społecznej, grupach osób z orzeczeniem o niepełnosprawności, grupach bezrobotnych i pozostających poza rejestrem, rencistach tych samych ludzi. Wyzwaniem jest odnaleźć ich i zaoferować to, co najbardziej potrzebują, aby żyć samodzielnie na miarę swoich możliwości oraz godnie na miarę człowieczeństwa.... więcej