PPOZP Wprowadzenie edycja

WSTĘP, WPROWADZENIE

Narodowy Program Ochrony Zdrowia Psychicznego

Dzięki realizacji programu chcemy zapewnić osobom z zaburzeniami psychicznymi jak najlepszą opiekę, która będzie odpowiednia do ich potrzeb. Chcemy też zapobiegać stygmatyzacji i dyskryminacji takich osób.

Cele programu
1. Zapewnienie wielostronnej opieki:

upowszechnienie środowiskowego modelu psychiatrycznej opieki zdrowotnej,
upowszechnienie różnych form pomocy i wsparcia społecznego,
aktywizacja zawodowa,
skoordynowanie dostępnych form opieki i pomocy,
wsparcie psychologiczno-pedagogiczne uczniów, rodziców i nauczycieli

2. Zapobieganie stygmatyzacji i dyskryminacji:

opracowanie zasad przedstawiania osób z zaburzeniami psychicznymi w mediach,
działania informacyjno-edukacyjne dotyczące poszanowania praw osób z zaburzeniami psychicznymi.

3. Sprawdzanie i ocena skuteczności działań:

analizowanie sprawozdań dotyczących realizacji zadań wynikających z programu.

Źródło: http://www.mz.gov.pl/zdrowie-i-profilaktyka/zdrowie-psychiczne-uzaleznienia/narodowy-program-ochrony-zdrowia-psychicznego/

NPOZP Rozporządzenie

NIEZBĘDNE KIERUNKI ZMIAN I WARUNKI ROZWOJU PSYCHIATRYCZNEJ OPIEKI ZDROWOTNEJ W RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
NIEZBĘDNY KIERUNEK ZMIAN
Wdrożenie środowiskowego modelu ochrony zdrowia psychicznego, tj. zapewnienie osobom z zaburzeniami psychicznymi wielostronnej i powszechnie dostępnej blisko miejsca ich zamieszkania opieki zdrowotnej oraz innych form opieki i pomocy niezbędnych do życia w środowisku rodzinnym i społecznym.

ZADANIA
1. Systemowa reforma ochrony zdrowia psychicznego zapewniająca pomoc:
1)      na zasadach równego dostępu (odpowiedzialność publiczna zgodnie z preambułą ustawy z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego - „zdrowie psychiczne jest fundamentalnym dobrem osobistym człowieka, a ochrona praw osób z zaburzeniami psychicznymi należy do obowiązków państwa”), dostosowaną do potrzeb, tzn.:
a)    odpowiedzialną terytorialnie - dla populacji zamieszkującej określony obszar,
b)   zróżnicowaną funkcjonalnie:   doraźną,   bierną krótko-   i   długoterminową,   czynną (tzw. assertive outreach);

kompleksową: ambulatoryjną, mobilną/środowiskową, dzienną, całodobową;
koordynowaną: lecznictwo, systemy wsparcia, uczestnictwo społeczne i zawodowe;
wieloprofesjonalną: zespoły wielodyscyplinarne z odpowiedzialnym kierowaniem;
skuteczną, tzn. respektującą dostępne doświadczenie, dowody naukowe i uzgodnione standardy postępowania;
godziwą (bez naruszania godności) i sprawiedliwą (bez naruszania praw jednostki).

2. Poprawa wskaźników efektywności systemu:

dostępności świadczeń: docelowo podstawowe świadczenia przez 7 dni w tygodniu przez całą dobę - nagłe natychmiast, pilne w czasie nie dłuższym niż 72 godziny;
wskaźników zdrowotnych (według ICD5), w tym wskaźników zapadalności, chorobowości, współchorobowości somatycznej, przedwczesnej śmiertelności, czasu trwania życia, samobójstw, DALY’s6));

wskaźników społecznych (np. według ICF7), w tym poziomu funkcjonowania, niesamodzielności, niepełnosprawności, czasowej niezdolności do pracy, jakości życia, wykluczenia i dyskryminacji);
wskaźników ekonomicznych (relacja nakładów do efektów i efektywności).

3. Poszanowanie podmiotowości użytkowników systemu (poszanowanie praw i godności,
poszerzanie zakresu współudziału i współdecydowania, minimalizacja opresji).
WARUNKI

zmiana aksjologiczno-kulturowa (wartości, postawy);
zmiana postaw społecznych wobec osób z zaburzeniami psychicznymi, przeciwdziałanie ignorancji, procesom napiętnowania, nierównego traktowania i wykluczenia;
ewolucja postaw profesjonalnych – w kierunku zrozumienia i akceptacji założeń środowiskowego modelu psychiatrycznej opieki zdrowotnej, przygotowanie standardów środowiskowej opieki psychiatrycznej przez towarzystwa naukowe;
zmiana polityczna (odpowiedzialność, legislacja, zarządzanie);
podjęcie wyzwań w dziedzinie ochrony zdrowia psychicznego adekwatne do skali potrzeb i zaniedbań – zaliczenie ochrony zdrowia psychicznego do priorytetowych zadań polityki zdrowotnej i społecznej państwa, podjęcie deinstytucjonalizacji psychiatrycznej opieki zdrowotnej, tj. odchodzenie od opieki instytucjonalnej na rzecz opieki świadczonej na poziomie lokalnych społeczności;
zmiana organizacyjna (zasoby, instytucje, kadry, koordynacja, finansowanie, inwestowanie).

4. Przełamanie barier międzyresortowych w zakresie polityki zdrowotnej i społecznej
dotyczącej ochrony zdrowia psychicznego:

w CZP – wskazanie wymaganego zakresu zintegrowanej oferty usług finansowanych ze środków pomocy społecznej i zintegrowanej oferty świadczeń gwarantowanych finansowanych ze środków publicznych oraz instytucjonalne zapewnienie koordynacji ich świadczenia;
w innych placówkach – stworzenie możliwości świadczenia usług społecznych w placówkach zdrowotnych, a usług zdrowotnych w placówkach pomocy społecznej (regulacje prawne, zatrudnienie, finansowanie).

5. Różnicowanie i udostępnianie zasobów oparcia społecznego, w tym niezbędnej pomocy bytowej i materialnej, usług opiekuńczych, ośrodków wsparcia i samopomocy, chronionych i wspomaganych form wsparcia mieszkaniowego, wsparcia dla rozwoju ruchów samopomocowych.

6. Różnicowanie i udostępnianie form aktywizacji zawodowej, w tym rehabilitacji zawodowej, zatrudnienia chronionego i wspomaganego oraz przedsiębiorczości społecznej.

7. Kształcenie potrzebnych kadr – zwiększenie zakresu wiedzy i kompetencji psychiatrycznej lekarzy w kształceniu przeddyplomowym, zmiana programu kształcenia specjalistycznego psychiatrów, psychologów klinicznych i pielęgniarek psychiatrycznych w celu poszerzenia kompetencji w zakresie opieki środowiskowej, zapewnienie finansowania szkolenia terapeutów środowiskowych ze środków publicznych, zakończenie prac nad ustawą o zawodzie psychoterapeuty.

8. Koordynacja i odpowiedzialność:

odpowiedzialność terytorialna (ocena potrzeb, zasobów, wprowadzenie rozwiązań);
koordynacja regionalna (ponadlokalne potrzeby, zasoby i rozwiązania, wsparcie dla rozwiązań lokalnych) i krajowa (planowanie, legislacja, modelowanie, monitoring).

9. Finansowanie: zapewnienie świadczeń ze środków publicznych:

w zakresie podstawowej opieki psychiatrycznej – stopniowe odejście od zasady finansowania pojedynczych usług i zasobów na rzecz bardziej kompleksowych sposobów finansowania;
w zakresie wyspecjalizowanej opieki psychiatrycznej – stopniowe odejście od płacenia za pojedyncze świadczenie na rzecz finansowania ryczałtowego za rozpoznanie i leczenie jednostki chorobowej;
w zakresie świadczeń sądowo-psychiatrycznych i opiekuńczych – według kalkulacji osobodnia.

10. Zarządzanie zmianą: udostępnienie różnych metod kształcenia i dokształcania w zakresie zarządzania w dziedzinie ochrony zdrowia psychicznego.

W Podkarpackim Programie Ochrony Zdrowia Psychicznego na lata 2012-2016 zostały zawarte działania w zakresie ochrony zdrowia psychicznego ludności województwa podkarpackiego. Program jest wyrazem znaczenia, jakie samorząd województwa podkarpackiego przykłada do wprowadzenia nowoczesnego modelu opieki psychiatrycznej i zapewnienia dostępności do niej mieszkańcom.
Program uwzględnia założenia zamieszczone w : Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 28 grudnia 2010 r. w sprawie Narodowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego (Dz. U. z 2010 r. Nr 24, poz.128) - podkreślające znaczenie upowszechnienia środowiskowego modelu psychiatrycznej opieki zdrowotnej, raporcie Światowej Organizacji Zdrowia „Zdrowie psychiczne: nowe rozumienie, nowa nadzieja” , dokumentach Unii Europejskiej, zwłaszcza w ogłoszonej przez Komisję Europejską „Zielonej Księdze”.
Podkarpacki program został opracowany przez zespół powołany 30 marca 2011 r. uchwałą Zarządu Województwa Podkarpackiego w Rzeszowie. Program ochrony zdrowia psychicznego jest dokumentem wieloletnim, obejmującym swoim zasięgiem obszar województwa podkarpackiego.
W przedmiotowym dokumencie w pierwszych rozdziałach została opisana i zdiagnozowana sytuacja w ochronie zdrowia psychicznego. Przedstawione zostały krajowe akty prawne ochrony zdrowia psychicznego i dokumenty międzynarodowe poświęcone zdrowiu psychicznemu, infrastruktura ambulatoryjna i stacjonarna opieki psychiatrycznej oraz pomocy społecznej dla osób z zaburzeniami psychicznymi, zasoby kadrowe oraz statystyki leczonych. W drugiej części pracy zaprezentowano kierunki działania w psychiatrii na najbliższe lata, opracowano zadania główne i szczegółowe, prognozowane ich finansowanie i zarządzanie programem.
Zasadnym jest ustalenie wysokości środków finansowych na realizację programu, jego monitorowanie i poddanie permanentnej ewaluacji w oparciu o przygotowane wskaźniki. Wskazane jest też wyznaczenie podmiotów odpowiedzialnych za realizację i nadzór nad programem.
Podkarpacki Program Ochrony Zdrowia Psychicznego ma na celu długoletnie kreowanie rozwoju polityki ochrony zdrowia psychicznego na obszarze województwa podkarpackiego.

Źródło: Podkarpacki Program Ochrony Zdrowia Psychicznego na lata 2012-2016

POZP powiat Strzyżowski 2011-2015

Wstęp
Mimo wielu jeszcze uprzedzeń i zaniedbań zdrowie psychiczne zaczyna być traktowane jako nieodłączny składnik ogólnego stanu zdrowotnego ludności. Trzeba przy tym podkreślić, że funkcjonowanie wielu błędnych i stereotypowych przekonań na temat osób chorych psychicznie czy niepełnosprawnych intelektualnie otwiera drogę społecznemu napiętnowaniu, nierówności i wykluczeniu tych osób. Ponadto wciąż niewielka jest wiedza o zdrowiu psychicznym i zaburzeniach psychicznych, a choroby psychiczne uważane są powszechnie za wstydliwe, dlatego wiele osób z pomocy psychologów i psychiatrów korzysta dopiero w ostateczności, a pomoc ta jeszcze zbyt często udzielana jest w standardach o niedostatecznej jakości.
Zaznaczyć należy, że obecny poziom rozwoju cywilizacyjnego także w naszym kraju sprzyja wzrostowi poziomu zagrożeń dla zdrowia psychicznego poprzez m.in. takie zjawiska jak bezrobocie, ubóstwo, przemoc wobec dorosłych i dzieci, rozluźnienie więzi społecznych, które występują także na obszarze powiatu strzyżowskiego.
Dlatego też promocja zdrowia psychicznego i zapobieganie jego zagrożeniom oraz upowszechnianie zdrowego, także w ujęciu psychologicznym stylu życia jest zadaniem niezmiernie ważnym dla polityki społecznej i zdrowotnej państwa, w tym lokalnych władz publicznych. Autorzy niniejszego dokumentu wyrażają przekonanie, że wdrożenie na poziomie lokalnym programu, który będzie stwarzał możliwości nabywania wiedzy i umiejętności przydatnych w osiąganiu dobrego samopoczucia psychicznego i w przezwyciężaniu nieuniknionych kryzysów życiowych bez popadania w bezradność, rezygnacja czy nieprzystosowanie, wpłynie nie tylko na poprawę zdrowia psychicznego poszczególnych jednostek, ale także ogólnego poziomu zdrowia ludności powiatu strzyżowskiego zgodnie t hasłem Światowej Organizacji Zdrowia, że „nie ma zdrowia bez zdrowia psychicznego".

I. Postanowienia ogólne
1. Wprowadzenie
Światowa Organizacja Zdrowia w swej klasycznej definicji określa zdrowie jako „stan pełnego, dobrego samopoczucia fizycznego, psychicznego i społecznego, a nie tylko brak choroby lub zniedołężnienia". Definicja zatem nie poprzestaje na samym negującym stwierdzeniu, że zdrowie jest brakiem choroby, ale bardzo mocno akcentuje, że zdrowie ma w sobie aktywny aspekt, którym jest dobrostan całego organizmu. W kwestii zdrowia nie można jedynie koncentrować się na chorobach i próbach ich zwalczania, ale należy przede wszystkim skupić się na jego wzmacnianiu przez odpowiedni tryb życia, sposób myślenia i właściwego radzenia sobie z emocjami i problemami. Współczesna definicja zdrowia bardzo mocno podkreśla połączenie dbałości o kondycję fizyczną z kwestią troski o życie wewnętrzne i funkcjonowanie społeczne. Łącząc te trzy elementy, można mówić, że zdrowie to nie tylko całkowity brak choroby czy kalectwa, ale także stan fizycznego, umysłowego i społecznego dobrego samopoczucia. Tak więc obok stanu fizycznego i społecznego funkcjonowania istotnym elementem problematyki zdrowia publicznego, jest także zdrowie psychiczne.

Ustawa z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (Dz.U. z 1994 r., iNJr 111, poz. 535 z późn. zm.) uznaje „że zdrowie psychiczne jest fundamentalnym dobrem osobistym człowieka, a ochrona praw osób z zaburzeniami psychicznymi należy do obowiązków państwa". Jednocześnie ustawa odpowiedzialnymi za ochronę zdrowia psychicznego czyni organy administracji rządowej i samorządowej wszystkich szczebli. W działaniach tych mogą uczestniczyć instytucje wspomagające takie jak: stowarzyszenia i inne organizacje społeczne, fundacje, samorządy zawodowe, kościoły i inne związki wyznaniowe oraz grupy samopomocy pacjentów i ich rodzin, a także inne osoby fizyczne i prawne. Zgodnie z art. 3 ustawy o ochronie zdrowia psychicznego określenie osoby z zaburzeniami psychicznymi odnosi się do:

chorych psychicznie (wykazujących zaburzenia psychotyczne),
upośledzonych umysłowo,
wykazujących inne zakłócenia czynności psychicznych, które zgodnie ze stanem wiedzy medycznej zaliczane są do zaburzeń psychicznych, a osoby te wymagają świadczeń zdrowotnych lub innych form pomocy i opieki niezbędnych do życia w środowisku rodzinnym lub społecznym.

Ustawa zatem określa prawa tych osób oraz wskazuje zadania w zakresie ochrony zdrowia psychicznego, do których należą w szczególności:

promocja zdrowia psychicznego i zapobieganie zaburzeniom psychicznym,
zapewnienie osobom z zaburzeniami psychicznymi wielostronnej i powszechnie dostępnej opieki zdrowotnej oraz innych form opieki i pomocy niezbędnych do życia w środowisku rodzinnym i społecznym,

3. kształtowanie wobec osób z zaburzeniami psychicznymi właściwych postaw społecznych,
a zwłaszcza zrozumienia i życzliwości a także przeciwdziałanie ich dyskryminacji.
Natomiast Narodowy Program Ochrony Zdrowia Psychicznego, który został przyjęty rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 28 grudnia 2010 r. (Dz. U. z 2011 r., Nr 24, poz. 128) nakreśla strategię działań mających na celu ograniczenie zagrożeń dla zdrowia psychicznego, poprawę jakości życia osób z zaburzeniami psychicznymi i ich bliskich oraz zapewnienie dostępności do świadczeń zdrowotnych. Zobowiązanymi do realizacji Programu, poza różnymi resortami właściwymi ze względu na cele Programu są: Narodowy Fundusz Zdrowia oraz samorządy wszystkich szczebli, w tym samorząd powiatowy.z definicją zdrowia ściśle wiąże się definicja niepełnosprawności. Według ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (tekst jednolity Dz. U. z 2008 r. Nr 14 poz, 92 z późn. zm.) „niepełnosprawność oznacza trwałą lub okresową niezdolność do wypełniania ról społecznych z powodu stałego lub długotrwałego naruszenia sprawności organizmu, w szczególności powodującą niezdolność do pracy." Jednakże Konwencja Praw Osób Niepełnosprawnych Organizacji Narodów Zjednoczonych z dnia 13 grudnia 2006 r. uznaje, że „niepełnosprawność jest koncepcją ewoluującą i że jest wynikiem interakcji pomiędzy osobami z dysfunkcjami a barierami środowiskowymi i wynikającymi z postaw ludzkich, będącej przeszkodą dla pełnego uczestnictwa osób niepełnosprawnych w życiu społecznym na równych zasadach z innymi obywatelami". Konwencja definiuje także osoby niepełnosprawne jako „osoby z długotrwałą obniżoną sprawnością fizyczną, umysłową, intelektualną lub sensoryczną, która w interakcji z różnymi barierami może ograniczać ich pełne i efektywne uczestnictwo w życiu społecznym na równych zasadach z innymi obywatelami". Należy zatem podkreślić integralność obu definicji - zdrowia i niepełnosprawności, które w powiązaniu ze sobą, uznają w równej mierze aktywne uczestnictwo osób i całego społeczeństwa w zapobieganiu chorobom oraz aktywną, szeroko rozumianą rehabilitację przywracającą osoby, które w wyniku długotrwałej choroby stały się niepełnosprawne, do pełnego uczestnictwa w życiu społecznym na równych zasadach z innymi obywatelami, co oznacza między innymi równy dostęp do ochrony zdrowia, edukacji i zatrudnienia.

2. Uzasadnienie programu
W świetle najnowszych statystyk Światowej Organizacji Zdrowia na świecie żyje ponad 550 min osób niepełnosprawnych. W każdym kraju przynajmniej jedna osoba na dziesięć jest niepełnosprawna fizycznie, umysłowo lub psychicznie.^ Jednocześnie wg Światowej Organizacji Zdrowia, ludzie niepełnosprawni intelektualnie stanowią około 1% ogólnej populacji, co oznacza, że na świecie żyje około 60 min tych osób.
W Polsce ostatnie dane dotyczące liczby niepełnosprawnych pochodzą z Narodowego Spisu Powszechnego z 2002 r. Według jego wyników w 2002 r. liczba osób niepełnosprawnych wynosiła ogółem 5,5 min osób, co stanowiło 14,3% ogółu ludności. Jednakże populacja osób niepełnosprawnych z roku na rok wzrasta. Przyjmuje się, że niepełnosprawni w ogólnej strukturze społecznej stanowią 16%, w tym niepełnosprawni intelektualnie to około 380 tys. osób, co stanowi około 1% ogółu ludności kraju i około 6% wszystkich osób niepełnosprawnych.^ Natomiast dzieci stanowią 2% ogółu osób niepełnosprawnych, a wśród niepełnosprawnych dzieci około 12% to dzieci niepełnosprawne intelektualnie.^
W powiecie strzyżowskim szczegółowy opis osób z zaburzeniami psychicznymi jest bardzo trudny, ponieważ w oparciu o istniejące zasoby danych w praktyce niemożliwe jest określenie nawet tak podstawowego parametru, jakim jest liczebność tej populacji. W charakterystyce problemu pomocne będą informacje o ilości osób niepełnosprawnych pochodzące z danych Narodowego Spisu Powszechnego z 2002 roku oraz późniejsze informacje statystyczne z opracowań PFRON, które uzupełniają własne dane pochodzące z rejestrów i sprawozdań będących w posiadaniu Powiatowego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w Strzyżowie. Analiza tych danych pozwala na stwierdzenie, że osoby niepełnosprawne stanowią liczny i ciągle rosnący odsetek populacji mieszkańców powiatu strzyżowskiego. Według Narodowego Spisu Powszechnego w 2002 roku w powiecie strzyżowskim było 10861 osób niepełnosprawnych, co stanowiło 17,5% ogółu ludności, z czego prawnie orzeczoną niepełnosprawnością legitymowało się 7743 osoby, to jest 12,51% ogółu ludności i 71,29% wszystkich osób niepełnosprawnych.'* W 2007 r. było już 8087 osób niepełnosprawnych posiadających orzeczenie o niepełnosprawności, co stanowiło 13,1% ogółu ludności powiatu.^ Wśród osób orzekanych znaczny odsetek stanowią osoby niepełnosprawne intelektualnie. W 2010 r. wśród osób dorosłych orzeczonych w Powiatowym Zespole ds. Orzekania o Niepełnosprawności w Strzyżowie z powodu zaburzeń psychicznych orzeczenie uzyskało 15,3% osób, w tym z powodu chorób psychicznych 14,45% i upośledzenia umysłowego 1,85%. Przy czym wśród osób "dorosłych orzeczonych z powodu upośledzenia umysłowego największą grupę stanowiły osoby w wieku 16 - 25 iat (95,23%), a wśród orzeczonych z powodu chorób psychicznych w wieku 41 -60 lat (51,21%) oraz 26 - 40 lat (36,58%).
Odrębnym zagadnieniem jest niepełnosprawność dzieci i młodzieży. Według PFRON w 2007 r. w powiecie strzyżowskim 2,53% ogółu niepełnosprawnych stanowiły osoby powyżej 15 roku życia, niemniej jednak w tymże roku wśród 1556 orzeczonych osób, 383 orzeczenia otrzymały osoby przed 16 rokiem życia, co stanowiło 23,6% wydanych w tym roku orzeczeń.^ Z powodu zaburzeń psychicznych orzeczenie otrzymało aż 14,92% wszystkich orzeczonych dzieci, przy czym z powodu upośledzenia umysłowego 11,64% i chorób psychicznych 3,28%. Najwięcej orzeczonych z powodu upośledzenia umysłowego zanotowano w wieku 8-16 lat (79,48%) I ta sama grupa wiekowa stanowiła najwięcej orzeczonych z powodu chorób psychicznych (63,63%). Jest to znacznie wyższy wskaźnik w stosunku do roku 2007, kiedy zaburzenia psychiczne wskazywało 13% orzeczonych w tym roku dzieci.
Z uwagi na wysoki odsetek występowania zaburzeń psychicznych oraz integralność problemów zdrowotnych i społecznych osób z zaburzeniami psychicznymi, zarówno dorosłych jak i dzieci, istnieje potrzeba opracowania powiatowego programu ochrony zdrowia psychicznego, który pozostawałby w spójności z obowiązującymi aktami prawnymi ustawodawstwa krajowego i międzynarodowego a także znajdowałby oparcie w obowiązujących już uregulowaniach prawnych samorządu powiatowego w Strzyżowie.

POZP 2012-2015 powiat lubaczowski

Opracowanie Powiatowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego na lata 2012- 2015 jest wyrazem znaczenia, jakie organy powiatu lubaczowskiego przywiązują do integralności problemów zdrowotnych, najpełniej bodaj wyrażonej we wspólnym haśle Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) oraz Komisji Europejskiej, stanowiącym motto Programu: „Nie ma zdrowia bez zdrowia psychicznego”. Program stanowi lokalną, tj. „lubaczowską” odpowiedź na rekomendacje zawarte w Narodowym Programie Ochrony Zdrowia Psychicznego określonym rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 28 grudnia 2010 r. (Dz. U. z 2011 r. Nr 24, poz. 128).
Według ustawy o ochronie zdrowia psychicznego ochronę tę zapewniają organy administracji rządowej i samorządowej oraz instytucje do tego powołane. Ustawa przewiduje, że w działaniach z zakresu ochrony zdrowia psychicznego mogą uczestniczyć stowarzyszenia i inne organizacje społeczne, fundacje, samorządy zawodowe, Kościoły i inne związki wyznaniowe oraz grupy samopomocy pacjentów i ich rodzin, a także inne osoby fizyczne i prawne.

W świetle ustawy - ochrona zdrowia psychicznego - polega w szczególności na:
1. promocji zdrowia psychicznego i zapobieganiu zaburzeniom psychicznym,
2. zapewnianiu osobom z zaburzeniami psychicznymi wielostronnej i powszechnie dostępnej opieki zdrowotnej oraz innych form opieki i pomocy niezbędnych do życia w środowisku rodzinnym i społecznym, 3. kształtowaniu wobec osób z zaburzeniami psychicznymi, właściwych postaw społecznych, a zwłaszcza zrozumienia, tolerancji, życzliwości, a także przeciwdziałaniu ich dyskryminacji.

Zgodnie z wytycznymi Narodowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego powołany został uchwałą Nr 15/81/2011 Zarządu Powiatu w Lubaczowie z dnia 30.08.2011 r. Powiatowy Zespół Koordynujący Realizację Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego. Do zadań zespołu należy opracowanie powyższego Programu, uwzględniającego potrzeby ludności Powiatu w zakresie zdrowia psychicznego i opieki psychiatrycznej oraz dostosowanie do nich skoordynowanej działalności różnych form pomocy i oparcia społecznego oraz aktywizacji zawodowej, a także jego realizacja, koordynowanie i monitorowanie.

POZP 2012-2015 Leżajsk

Zdrowie psychiczne jest fundamentalnym dobrem osobistym człowieka, a ochrona praw osób z zaburzeniami psychicznymi należy do obowiązków państwa, organów administracji rządowej, samorządowej oraz instytucji do tego powołanych. Według Światowej Organizacji Zdrowia zdrowie to nie tylko całkowity brak choroby czy zniedołężnienia, ale także stan pełnego, fizycznego, umysłowego, duchowego i społecznego dobrostanu. Zdrowie psychiczne, a w jego obrębie zdrowie emocjonalne i umysłowe to stan, który pozwala satysfakcjonująco funkcjonować w społeczeństwie oraz sprostać wymogom życia codziennego. Brak zdrowia psychicznego jest zagrożeniem dla zdrowia publicznego, jakości życia i gospodarki. Od wielu lat z roku na rok w Polsce zwiększa się ilość osób leczonych, zarówno ambulatoryjnie jak i hospitalizowanych z powodu zaburzeń psychicznych. Za główny czynnik ryzyka wystąpienia zaburzeń psychicznych przyjęto niekorzystny klimat rodzinny oraz trudne warunki socjo-ekonomiczne. Biorąc pod uwagę dynamikę problemów zdrowia psychicznego opracowano szereg dokumentów między innymi przez WHO, Unię Europejską, a także Polskę, w których określono cele, zadania i modele opieki psychiatrycznej. Z uwagi na uwarunkowania epidemiologiczne, demografię, poziom zasobów opieki psychiatrycznej, zróżnicowane problemy zdrowotne i społeczne,istnieje konieczność opracowania gminnego programu ochrony zdrowia psychicznego.
W oparciu o przepisy ustawy z dnia 19 sierpnia 1994 roku o ochronie zdrowia psychicznego (Dz.U. z 2011 r. Nr 231, z póź. zm.) oraz Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 28 grudnia 2010 roku w sprawie Narodowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego (Dz.U. Nr 24, poz.128 z 2011 r. ) opracowano Program Ochrony Zdrowia Psychicznego na lata 2012-2015 dla miasta Leżajsk. Przedstawiony program określa najistotniejsze elementy polityki zdrowotnej i wyznacza kierunki w zakresie poprawy stanu zdrowia psychicznego mieszkańców, zaspakajania ich potrzeb zdrowotnych i organizacji opieki zdrowotnej. Program zawiera propozycję planowanych działań w obszarze zdrowia psychicznego
w oparciu o diagnozę aktualnych problemów zdrowotnych mieszkańców miasta, nakreśla cele polityki zdrowotnej w zakresie ochrony zdrowia psychicznego, które mogą przyczynić się do wypracowania docelowego modelu opieki psychiatrycznej na terenie miasta Leżajska.
Cele i zadania przedstawione w gminnym programie są zgodne z celami i zadaniami określonymi w Narodowym Programie Zdrowia Psychicznego przewidzianymi do realizacji przez powiaty i gminy. Ochrona zdrowia psychicznego w aspekcie ustawy o ochronie zdrowia psychicznego oraz Rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie Narodowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego polega w szczególności na:
1/ promocji zdrowia psychicznego;
2/ zapobiegania zaburzeniom psychicznym;
3/ prawidłowe funkcjonowanie w środowisku zamieszkania;
4/ kształtowaniu wobec osób z zaburzeniami psychicznymi właściwych postaw społecznych a zwłaszcza zrozumienia, tolerancji, życzliwości oraz przeciwdziałaniu ich dyskryminacji.

Opieka zdrowotna nad osobami z zaburzeniami w mieście Leżajsk jest realizowana w ramach podstawowej opieki medycznej w formie doraźnej, ambulatoryjnej, finansowanej ze środków Narodowego Funduszu Zdrowia na świadczenia zdrowotne. Z budżetu Miasta Leżajsk finansowane są zadania z zakresu pomocy społecznej, które nakreśla ustawa o pomocy społecznej. Do zadań własnych gminy należy opracowanie i realizacja gminnej strategii rozwiązywania problemów społecznych, ze szczególnym uwzględnieniem programów pomocy społecznej, profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych, których celem jest integracja osób i rodzin z grup szczególnego ryzyka, w tym osób z zaburzeniami psychicznymi.

Źródło: POZP Jasło

Sprawnie działający lokalny system wsparcia zdrowotnego i społecznego osób z zaburzeniami
psychicznymi to aktualne wyzwanie dla wielu instytucji i organizacji współdziałających w tej sferze.
Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) opisuje zdrowie psychiczne jako: „stan dobrego samopoczucia,
w którym człowiek wykorzystuje swoje zdolności, może radzić sobie ze stresem w codziennym życiu, może
wydajnie i owocnie pracować oraz jest w stanie wnieść wkład w życie danej wspólnoty”.
Zły stan zdrowia psychicznego to problemy ze zdrowiem psychicznym i napięcie, osłabione
funkcjonowanie połączone z cierpieniem, pojawiające się objawy i rozpoznawalne zaburzenia psychiczne, takie
jak schizofrenia i depresja.1
Waga tego problemu została dostrzeżona w wielu dokumentach strategicznych – krajowych
i międzynarodowych, w tym w tzw. „Zielonej Księdze: Poprawa zdrowia psychicznego ludności. Strategia
Zdrowia Psychicznego dla Unii Europejskiej”. Zgodnie z zapisami ww. dokumentu najważniejszymi zadaniami
dla reformowania polityki ochrony zdrowia psychicznego w krajach UE są: wspieranie zdrowia psychicznego
wszystkich ludzi, czyli promocja zdrowia psychicznego, zapobieganie złemu stanowi zdrowia psychicznego, czyli
działania profilaktyczne podejmowane wobec grup narażonych na zagrożenia dla zdrowia psychicznego,
poprawa jakości życia ludzi chorych i niepełnosprawnych psychicznie, poprzez integrację społeczną oraz
ochronę ich praw i godności, opracowanie zasad budowania systemu informacji, współpracy w zakresie badań
naukowych i upowszechniania wiedzy na temat zdrowia psychicznego między krajami Unii Europejskiej.
Podstawowe znaczenie dla osób z zaburzeniami psychicznymi w Polsce ma art. 69 Konstytucji
Rzeczypospolitej Polskiej, który stanowi, że osobom niepełnosprawnym władze publiczne udzielają zgodnie
z ustawą pomocy w zabezpieczeniu egzystencji, przysposobienia do pracy oraz komunikacji społecznej. Ponadto
Sejm RP uchwałą z dnia 1 sierpnia 1997r. przyjął Kartę Praw Osób Niepełnosprawnych. Uznano, że: „ osoby
niepełnosprawne, czyli osoby, których sprawność fizyczna, psychiczna lub umysłowa trwale lub okresowo
utrudnia, ogranicza lub uniemożliwia życie codzienne, naukę, pracę oraz pełnienie ról społecznych, zgodnie
z normami prawnymi i zwyczajowymi, mają prawo do niezależnego, samodzielnego i aktywnego życia oraz nie
mogą podlegać dyskryminacji”. Jakkolwiek Karta Praw Osób Niepełnosprawnych nie ma wiążącej mocy
prawnej, to jednak zawiera katalog dziesięciu praw osób niepełnosprawnych, wskazując tym samym kluczowe
obszary dla polityki państwa m.in. w zakresie szczególnego wsparcia osób niepełnosprawnych i zapobiegania
dyskryminacji tych osób w życiu społecznym i zawodowym oraz przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu tej
grupy.
Strategicznym aktem prawnym, który został opracowany z myślą o ochronie zdrowia psychicznego jest
ustawa o ochronie zdrowia psychicznego z dnia 19 sierpnia 1994r. Reguluje ona kwestie prawne dotyczące
problematyki zdrowia psychicznego w Polsce. W preambule wskazuje, że „zdrowie psychiczne jest undamentalnym dobrem osobistym człowieka, a ochrona praw osób z zaburzeniami psychicznymi należy do
obowiązków państwa…”.
W rozumieniu art. 3 ust. 1 tej ustawy osoba z zaburzeniami psychicznymi to:
- osoba chora psychicznie,
- upośledzona umysłowo,
- wykazująca inne zakłócenia czynności psychicznych, które zgodnie ze stanem wiedzy medycznej
zaliczane są do zaburzeń psychicznych, a osoba ta wymaga świadczeń zdrowotnych lub innych form
opieki i pomocy niezbędnych do życia w środowisku rodzinnym i społecznym.
W związku z art. 2 ust. 6 ustawy z dnia 19 sierpnia 1994r. o ochronie zdrowia psychicznego ustanowiono Narodowy Program Ochrony Zdrowia Psychicznego, który określił „strategię działań mających na celu ograniczenie występowania zagrożeń dla zdrowia psychicznego, poprawę jakości życia osób z zaburzeniami psychicznymi i ich bliskich oraz zapewnienie dostępności do świadczeń opieki zdrowotnej”. Wśród celów głównych Narodowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego znalazły się:
1. Promocja zdrowia psychicznego i zapobieganie zaburzeniom psychicznym.
2. Zapewnienie osobom z zaburzeniami psychicznymi wielostronnej i powszechnie dostępnej opieki zdrowotnej oraz innych form opieki i pomocy niezbędnych do życia w środowisku rodzinnym i społecznym.
3. Rozwój badań naukowych i systemu informacji z zakresu zdrowia psychicznego.

Zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 28 grudnia 2012r. w sprawie Narodowego
Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego podmiotami realizującymi Program są m.in. samorządy województw,
powiatów i gmin. W realizacji zadań wynikających z Programu mogą uczestniczyć również organizacje
społeczne, stowarzyszenia, fundacje, kościoły, grupy samopomocowe itp.
Od 2012r. realizowany jest „Podkarpacki Program Ochrony Zdrowia Psychicznego”, który ma na celu
długoletnie kreowanie rozwoju polityki ochrony zdrowia psychicznego na obszarze województwa
podkarpackiego.
Na szczeblu powiatowym realizowany jest „Powiatowy program działań na rzecz osób
niepełnosprawnych w powiecie jasielskim na lata 2009 – 2013”, który ma na celu stworzenie warunków do
pełnego uczestnictwa osób niepełnosprawnych i ich rodzin w życiu społecznym, ich integracji oraz
przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu.
W „Programie Ochrony Zdrowia Psychicznego dla Miasta Jasła na lata 2013-2015” zostały zawarte
zadania w zakresie ochrony zdrowia psychicznego mieszkańców miasta. Został on opracowany przez Zespół
Programowy powołany Zarządzeniem Burmistrza Miasta Jasła z dnia 04.01.2013r. Nr III/3/2013.
Niniejszy Program składa się z wprowadzenia, siedmiu rozdziałów, zakończenia oraz pięciu
załączników. Rozdział pierwszy dotyczy podstawy prawnej opracowania Programu. W rozdziale drugim
omówiono diagnozę sytuacji osób z zaburzeniami psychicznymi na terenie miasta, biorąc pod uwagę ich
sytuację na rynku pracy, psychiatryczną opiekę zdrowotną, wsparcie społeczne dla osób dorosłych oraz dzieci
i młodzieży z zaburzeniami psychicznymi. W kolejnym rozdziale przedstawiono zasoby w zakresie wsparcia
zdrowotnego, zawodowego i społecznego osób z zaburzeniami psychicznymi na terenie miasta. W czwartym rozdziale została przedstawiona analiza SWOT, tj. czynniki zewnętrzne i wewnętrzne mające wpływ na sytuację
osób z zaburzeniami psychicznymi. W piątym rozdziale zawarto cele, zadania, realizatorów i partnerów,
harmonogram realizacji poszczególnych zadań, wskaźniki oraz źródła finansowania Programu. W kolejnym
rozdziale zostali opisani adresaci Programu. Ostatni rozdział zawiera sposób monitorowania Programu.

Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) określa zdrowie psychiczne jako: „stan dobrego samopoczucia, w którym człowiek wykorzystuje swoje zdolności, może radzić sobie ze stresem w codziennym życiu, może wydajnie i owocnie pracować oraz jest w stanie wnieść wkład w życie danej wspólnoty”.
Stan psychiczny ludzi jest zdeterminowany wieloma czynnikami, w tym biologicznymi (np.genetycznymi, płciowymi), indywidualnymi (np. doświadczeniami osobistymi), rodzinnymi i społecznymi (np. wsparcie społeczne) oraz ekonomicznymi i środowiskowymi [1] Zielona Księga, Poprawa zdrowia psychicznego ludności. Strategia Zdrowia Psychicznego dla Unii Europejskiej , Bruksela 14.10.2005r.
Według Kazimierza Dąbrowskiego zdrowie psychiczne to „zdolność do rozwoju w kierunku wszechstronnego rozumienia, przeżywania, odkrywania i tworzenia coraz wyższej hierarchii rzeczywistości i wartości, aż do konkretnego ideału indywidualnego i społecznego”.
O znaczeniu zdrowia psychicznego dla człowieka mówi Preambuła ustawy z dnia 19 sierpnia 1994r. o ochronie zdrowia psychicznego i określa zdrowie psychiczne jako „fundamentalne dobro osobiste człowieka, a ochrona praw osób z zaburzeniami psychicznymi należy do obowiązków państwa”.
Powyższa ustawa wskazuje również, że ochronę zdrowia psychicznego zapewniają organy administracji rządowej i samorządowej oraz instytucje do tego powołane. Ponadto w działaniach z zakresu ochrony zdrowia psychicznego mogą uczestniczyć fundacje, stowarzyszenia oraz inne organizacje społeczne, samorządy zawodowe, kościoły i inne związki wyznaniowe, jak również grupy samopomocowe pacjentów i ich rodzin oraz inne osoby fizyczne i prawne.
W przypadku samorządu gminnego ochrona zdrowia psychicznego polegać będzie przede wszystkim na realizacji celów głównych i szczegółowych z zakresu promocji zdrowia psychicznego i zapobiegania zaburzeniom psychicznym oraz zapewnienia osobom z zaburzeniami psychicznymi pomocy i wsparcia społecznego.
Podstawą opracowania i realizacji niniejszego Programu jest § 4 ust.1 pkt 3 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 28 grudnia 2010 r. w sprawie Narodowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego oraz załącznik nr 1 do Rozporządzenia.
Zdrowie psychiczne jest problemem nie tylko sektora zdrowotnego, ale też innych sektorów polityki społecznej. Ludzie żyjący w złych warunkach społeczno-ekonomicznych, osoby niepełnosprawne, z przewlekłymi chorobami somatycznymi oraz ludzie, którzy przechodzą zmiany życiowe, takie jak np.: utrata pracy, rozwód, śmierć kogoś bliskiego, w większym stopniu narażeni są na zaburzenia psychiczne i problemy ze zdrowiem psychicznym. Osoby z grupy ryzyka mają też
trudności z integracją społeczną, ze znalezieniem pracy oraz częściej korzystają z opieki społecznej przez dłuższy czas.
Głównym założeniem działań przyjętych do realizacji w ramach Gminnego Programu Promocji Zdrowia Psychicznego i Zapobiegania Zaburzeniom Psychicznym na lata 2012-2015 jest umożliwienie jego adresatom zwiększenia kontroli nad zdrowiem psychicznym oraz jego polepszenie i podniesienie jakości życia. Odbywać się to będzie poprzez podnoszenie poziomu wiedzy na temat zdrowia psychicznego, kształtowanie korzystnych zachowań i stylów życia, rozwijanie umiejętności radzenia sobie w sytuacjach zagrażających zdrowiu psychicznemu i postaw zapobiegających ich
powstawaniu, przeciwdziałanie nietolerancji, dyskryminacji i wykluczeniu osób cierpiących na zaburzenia psychiczne oraz zapewnienie dostępu do poradnictwa i pomocy w stanach kryzysu psychicznego.
Lista potencjalnych i realnych zagrożeń dla zdrowia psychicznego jest znaczna i obejmuje m.in. takie problemy jak: bezrobocie, warunki pracy i życia w połączeniu z biedą, rosnąca skala emigracji zarobkowej, zaburzenia więzi społecznych, zjawisko wykluczenia społecznego, proces starzenia się społeczeństwa z jednoczesnym niżem demograficznym. Kryzys psychologiczny może pojawić się na każdym etapie życia, w różnych sytuacjach, z którymi osoba bardziej wrażliwa nie jest w stanie poradzić sobie bez wsparcia z otoczenia. Zachwianiem równowagi psychicznej dziecka i nieprawidłowym ukształtowaniem jego psychiki grożą nieodpowiednie oddziaływania wychowawcze. Dzieci bardziej wrażliwe nie poradzą sobie z atmosferą rywalizacji w szkole, czy nieprawidłowymi postawami wychowawców i rodziców wymagających od nich osiągnięć przerastających możliwości. W okresie dojrzewania młodzież może mieć trudności z ukształtowaniem odpowiednich wzorców zachowań związanych przede wszystkim z normami społecznymi i zagrożeniami wynikającymi z uzależnień. Przyczynami kryzysu psychologicznego u ludzi dorosłych mogą być niepowodzenia w pracy, w życiu rodzinnym, nałogi, utrata pracy, zasobów materialnych, czy śmierć najbliższych. Zdrowie psychiczne ludzi w podeszłym wieku bywa szczególnie narażone. Często stają przed problemem samotności, bezużyteczności lub odrzucenia.
To tylko niektóre z przykładów sytuacji stwarzających zagrożenia dla zdrowia psychicznego. Konsekwentne wdrażanie założeń Programu może przyczynić się do poprawy stanu zdrowia psychicznego mieszkańców Gminy Dukla oraz funkcjonowania osób z zaburzeniami psychicznymi w środowisku lokalnym i ich rodzin.

POZP 2011-2015 Dukla

Definicja przyjęta przez Światową Organizację Zdrowia „ zdrowie jest to stan pozytywny samopoczucia fizycznego, psychicznego i społecznego, a nie tylko brak choroby lub ułomności”, nakazuje nam uwzględnianie możliwie wszystkich czynników nań wpływających.
Zatem nie ma zdrowia bez m.in. zdrowia psychicznego.
Zgodnie z art.3 ustawy z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (Dz. U.Nr 111, poz.535 z późn.zm.) osoby z zaburzeniami psychicznymi to :
- osoby chore psychicznie,
- osoby upośledzone umysłowo,
- osoby wykazujące inne zakłócenia czynności psychicznych, które zgodnie ze stanem wiedzy medycznej zaliczane są do zaburzeń psychicznych, wymagających korzystania ze świadczeń zdrowotnych lub innych form pomocy i opieki niezbędnych do życia w środowisku rodzinnym lub społecznym.
W leczeniu i pomocy osobom psychicznie chorym coraz większe znaczenie przywiązuje się do pomocy w środowisku naturalnym. Atutem tej formy opieki jest możliwość pozostawania w naturalnych warunkach, minimalizowanie skutków długotrwałego leczenia oraz wyłączenia w/w osób z pełnienia przez nie ról społecznych.
Działania profilaktyczne oraz zapobieganie powstawaniu chorób i zaburzeń psychicznych dały początek psychiatrii środowiskowej, czyli zorganizowanemu systemowi pomocy psychiatrycznej dla społeczności określonego regionu, dostosowanemu do jego potrzeb, obejmującego całość zagadnień związanych z zapewnieniem warunków do leczenia i rehabilitacji chorych z zaburzeniami psychicznymi oraz profilaktyki zaburzeń psychicznych. Aby realizować te zadania psychiatria środowiskowa dąży do uruchomienia wszystkich instytucji i organizacji istniejących w danym regionie, których działalność jest użyteczna w realizacji jej podstawowych celów.
W tym kontekście Powiatowy Program Ochrony Zdrowia Psychicznego na lata 2011-2015 będzie nie tylko jednym z elementów pomocy i wsparcia dla osób dotkniętych chorobą psychiczną, ale też umożliwi instytucjom i organizacjom podejmowanie nowych wyzwań na rzecz tej części społeczności Powiatu Tarnobrzeskiego. Program wyznacza kierunki działania Powiatu w zakresie poprawy stanu zdrowia psychicznego mieszkańców, zaspakajania ich potrzeb oraz organizacji opieki zdrowotnej.

POZP 2011-2015 powiat tarnobrzeski

19 sierpnia 1994 roku została przyjęta „Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego” mająca na celu zwrócenie uwagi oraz regulację kwestii prawnych dotyczących problematyki zdrowia psychicznego w Polsce.
Już w Preambule Ustawy na plan pierwszy wysuwa się stwierdzenie, że „…zdrowie psychiczne jest fundamentalnym dobrem osobistym człowieka, a ochrona praw osób z zaburzeniami psychicznymi należy do obowiązków państwa…”.
Dla lepszego zrozumienia problematyki związanej ze zdrowiem psychicznym i jego ochroną, warto przytoczyć definicje, które można znaleźć w wielu, ogólnodostępnych źródłach.
Definicje medyczne określają zdrowie psychiczne jako „niewystępowanie objawów psychopatologicznych, homeostazę w procesach fizjologicznych, brak defektów w strukturze i funkcjach psychicznych”.
Dla definicji psychologicznych zdrowie psychiczne to „zdolność do twórczego rozwoju i samorealizacji, akceptacji i poczucia własnej wartości i tożsamości, zdolność osiągania satysfakcji z życia, realistyczna percepcja rzeczywistości”.
Natomiast w definicjach socjologicznych zdrowie psychiczne to „zdolność przystosowania się jednostki do norm kulturowych i środowiska społecznego, uwewnętrznienia norm w przebiegu socjalizacji, umiejętności prawidłowej koegzystencji w grupie i właściwego funkcjonowania w rolach społecznych”.
Wszystkie powyższe definicje podkreślają charakterystyczne obszary dla danej dziedziny, jednak dopiero definicja Światowej Organizacji Zdrowia, mówiąca o tym, że „zdrowie to pełny dobrostan fizyczny, psychiczny i społeczny człowieka”, pozwala zrozumieć wieloaspektowość terminu i jego uniwersalność w odniesieniu do każdej dziedziny życia i wyznaczyć kierunek i działania w obszarze zdrowia psychicznego z uwzględnieniem wielu aspektów funkcjonowania.
Zgodnie z Ustawą o ochronie zdrowia psychicznego, a w szczególności w nawiązaniu do Art. 2 Ustawy, niniejszy Program Ochrony Zdrowia Psychicznego dla Powiatu Ropczycko – Sędziszowskiego ma na celu wyznaczenie kierunków działania przede wszystkim w zakresie promocji zdrowia psychicznego i zapobieganiu zaburzeniom psychicznym, zapewnieniu osobom z zaburzeniami psychicznymi wielostronnej i powszechnie dostępnej opieki zdrowotnej oraz innych form opieki i pomocy niezbędnych do życia w środowisku rodzinnym i społecznym, oraz kształtowaniu wobec osób z zaburzeniami psychicznymi właściwych postaw społecznych, a zwłaszcza zrozumienia, tolerancji, życzliwości, a także przeciwdziałaniu ich dyskryminacji.
Program jest skierowany do osób chorych psychicznie (wykazujących zaburzenia psychotyczne), osób upośledzonych umysłowo oraz osób wykazujących inne zakłócenia czynności psychicznych, które zgodnie ze stanem wiedzy medycznej zaliczane są do zaburzeń psychicznych. Ma on pomóc mieszkańcom Powiatu odnaleźć się w tej nowej i trudnej dla nich sytuacji, jaką jest choroba − w każdym jej aspekcie zarówno osobistym, zawodowym, jak i społecznym, dlatego też wszelkie działania w nim zawarte skierowane są w tym kierunku.
Koordynatorem Powiatowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego w Powiecie Ropczycko-Sędziszowskim na lata 2011-2015 będzie Zespół Koordynujący realizację ww. Programu, powołany przez Starostę Powiatu Ropczycko- Sędziszowskiego.
Powiatowy Program Ochrony Zdrowia Psychicznego będzie finansowany z następujących źródeł:
1. środki własne powiatu,
2. środki Narodowego Funduszu Zdrowia
3. środki PFRON
4. środki własne realizatorów programu.
Co roku przygotowywane będzie sprawozdanie z wykonywanych zadań wynikających z niniejszego Programu. Sprawozdanie będzie przekazywana każdego roku, do 15 maja do Ministra Zdrowia. Informacja będzie publikowana na stronie internetowej Starostwa Powiatowego w Ropczycach i Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Ropczycach w terminie do końca I kwartału za poprzedni rok. Po zakończeniu realizacji programu zostanie opracowana całościowa informacja obejmująca lata 2011-2015.

POZP Ropczycko-Sędziszowski

„Program Ochrony Zdrowia Psychicznego dla mieszkańców Miasta Krosna na lata 2011-2015" jest dokumentem, który w sposób szczegółowy odwołuje się do określonej sfery zadań publicznych. Jest on dokumentem określającym główne kierunki działań polityki społecznej w zakresie ochrony zdrowia psychicznego mieszkańców miasta, mającym na celu podniesienie jakości życia członków wspólnoty samorządowej, począwszy od zdiagnozowanych problemów, do stanu oczekiwanego przez mieszkańców. Konieczność opracowania Programu wynika z ustawy z dnia 19 sierpnia 1994 roku o ochronie zdrowia psychicznego (Dz. U. Nr 111, poz,535 z późn. zm.). Zgodnie z założeniami tej ustawy ochronę zdrowia psychicznego zapewniają organy 3dministraqi rządowej i samorządowej oraz instytucje do tego powołane, W działaniach na rzecz ochrony zdrowia psychicznego mogą uczestniczyć organizacje pozarządowe, fundacje, samorządy zawodowe, kościoły [ inne związki wyznaniowe oraz grupy samopomocy pacjentów i ich rodzin, a także osoby fizyczne i prawne.
Według tej ustawy ochrona zdrowia psychicznego obejmuje realizację zadań dotyczących;

promocji zdrowia psychicznego i zapobiegania zaburzeniom psychicznym;
zapewnienia osobom z zaburzeniami psychicznymi wielostronnej i powszechnie dostępnej opieki zdrowotnej oraz innych form opiek] i pomocy niezbędnych do życia w środowisku rodzinnym i społecznym;
kształtowania wobec osób z zaburzeniami psychicznymi właściwych postaw społecznych, zwłaszcza zrozumienia, tolerancji, życzliwości, a także przeciwdziałania Ich dyskryminacji.

Powyższe działania zostały określone w Narodowym Programie Ochrony Zdrowia Psychicznego, który został przyjęty rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 2S grudnia 2010 r. w sprawie Narodowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego (Dz. U z 2011, Nr 24, poz.128),
„Program Ochrony Zdrowia Psychicznego dla mieszkańców Miasta Krosna na lata 2011-2015^ wyznacza kierunki działania dla władz miasta Krosna w zakresie poprawy stanu zdrowia psychicznego mieszkańców, zaspokajania ich potrzeb oraz organizacji opieki zdrowotnej. W szczególności obejmuje przedstawienie propozycji działań w obszarze zdrowia psychicznego.

Zdrowie psychiczne mjmo wielu zaniedbań i uprzedzeń zaczyna być w Polsce traktowane jako nieodłączny składnik zdrowia. Należy mieć nadzieję, że osoby z zaburzeniami psychicznymi będą zyskiwały coraz większe zrozumienie, co w konsekwencji doprowadzi do zasadniczej zmiany podejścia do problemów psychicznych. Nadal dominującym odczuciem wobec problemów zdrowia psychicznego jest przerażenie, bezradność, obojętność, niewielka znajomość problemu oraz stereotypowe postrzeganie osób dotkniętych chorobami psychicznymi. Stąd tak istotne jest budowanie i promowanie zintegrowanych systemów pomocy dla osób z zaburzeniami psychicznymi, w ramach których oferowana jest pomoc medyczna, socjalna, prawna, edukacyjna.
Od wejścia w życie ustawy o ochronie zdrowia psychicznego (1995 r.) rozwijają się nowe formy oparcia społecznego dla osób przewlekle chorych psychicznie i upośledzonych umysłowo. Są to głównie środowiskowe domy samopomocy i specjalistyczne usługi opiekuńcze udzielane w miejscu zamieszkania pacjenta. Inną formą pomocy są warsztaty terapii zajęciowej finansowane ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych I samorządów powiatowych przeznaczone również dla osób z zaburzeniami psychicznymi. Działania na rzecz pomocy osobom z zaburzeniami psychicznymi prowadzą także stowarzyszenia samopomocowe zrzeszające pacjentów i ich rodziny
W oparciu o uzyskane informacje i materiały został przygotowany dokument, który pozwoli na racjonalizację lokalnej polityki zdrowotnej oraz wskaże obszary, które w najbliższym czasie powinny stać się przedmiotem szczególnej troski władz lokalnych. Metodologia opracowania dokumentu pozwoliła zaangażować środowisko lokalne w budowę programu na najważniejszych etapach, od diagnozy do wdrożenia I realizacji.
Zaplanowane w programie kierunki do realizacji uwzględniają sytuację demograficzną społeczną, gospodarczą, mieszkaniową, materialną i zdrowotną mieszkańców Krosna. Opracowany dokument jest programem zawierającym podstawowe cele perspektywiczne, podlegające ciągłej weryfikacji.
Do opracowania „Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego dla Miasta Krosna na lata 2011-2015" powołano zarządzeniem Nr iao/11 Prezydenta Miasta Krosna z dnia 14 lipca 2011 r. w sprawie powołania zespołu do opracowania ..Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego dla Miasta Krosna na lata 2011-2015" zespół, w skład którego weszli:

Źródło: Program Ochrony Zdrowia Psychicznego Krosno Miasto 2011-2015

Badanie EZOP było pierwszym w Polsce badaniem epidemiologicznym zaburzeń psychicznych przeprowadzonym zgodnie z metodologią Światowej Organizacji Zdrowia (WHO). Zastosowano w nim Złożony Międzynarodowy Kwestionariusz Diagnostyczny (CIDI). Badanie przeprowadzono na ponad 10 tysięcznej próbie losowej osób w wieku 18–64 lata. Badaniem objęto najczęściej występujące zaburzenia psychiczne, zaliczające się głównie do zaburzeń związanych z używaniem substancji psychoaktywnych, zaburzeń nastroju, nerwicowych oraz zaburzeń kontroli impulsów i zachowań autodestrukcyjnych. Wyniki badania pokazują, że w badanej populacji przynajmniej jedno zaburzenie
(z 18 definiowanych w klasyfikacjach ICD-10 i DSM-IV) można rozpoznać w ciągu życia u 23,4% osób, procent ten stanowi ponad sześć milionów mieszkańców Polski w wieku produkcyjnym. Wśród nich co czwarta osoba doświadczała więcej niż jednego zaburzenia, a co dwudziesta piąta – trzech i więcej.

Liczba osób hospitalizowanych z powodu zaburzeń psychicznych sięga dwóch milionów rocznie. Rzeczywista liczba osób wymagających opieki psychiatrycznej jest znacznie wyższa, co oznacza, że choroby psychiczne są jednym z najpoważniejszych wyzwań epidemiologicznych oraz są bardzo poważnym problemem społecznym w Polsce, stanowiąc trzecią pod względem wielkości (po chorobach układu krążenia i schorzeniach kostno – stawowo – mięśniowych) pozycję w kosztach utraconej produktywności. W związku z tym promocja zdrowia psychicznego, jak i lecznictwo psychiatryczne powinny stać się jednym z priorytetów ochrony zdrowia w Polsce. Najpoważniejsze bariery rozwoju systemu lecznictwa psychiatrycznego w Polsce to, przede wszystkim, nieodpowiadająca rzeczywistym potrzebom alokacja środków. Niedofinansowanie psychiatrii skutkuje stale pogarszającą się sytuacją ekonomiczno – finansową podmiotów leczniczych o profilu psychiatrycznym, które nie są w stanie samodzielnie modernizować własnej, często przestarzałej i nieodpowiadającej obecnym standardom infrastruktury.

Małopolski Program Ochrony Zdrowia Psychicznego na lata 2017-2022 jest kontynuacją i trzecią edycją Małopolskiego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego na lata 2011-2016 oraz Małopolskiego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego na lata 2004-2008. Powstający program jest odpowiedzią na Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lutego 2017 roku w sprawie Narodowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego na lata 2017–2022. Cele operacyjne i zadania określone w Małopolskim Programie Ochrony Zdrowia Psychicznego na lata 2017-2022 są spójne z celami oraz zadaniami określonymi w Narodowym Programie Ochrony Zdrowia Psychicznego na lata 2017–2022. Celem nadrzędnym Małopolskiego Programu jest: zapewnienie osobom z zaburzeniami psychicznymi kompleksowej, wielostronnej i powszechnie dostępnej opieki zdrowotnej oraz innych form opieki i pomocy niezbędnych do życia w środowisku rodzinnym i społecznym oraz kształtowanie wobec osób z zaburzeniami psychicznymi właściwych postaw społecznych, w szczególności zrozumienia, tolerancji, życzliwości, a także przeciwdziałania ich dyskryminacji.

Źródło: projekt Małopolskiego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego na lata 2017-2022

Zdrowie chorego najwyższym prawem
(Hipokrates)

Jakość życia w ogromnym stopniu zależy od zdrowia psychicznego. Tempo w jakim żyjemy, mnogość i nagminność bardzo stresujących sytuacji wpływa na poczucie braku bezpieczeństwa, jest przyczyną wzrostu liczby przypadków zaburzeń lękowych i depresji. Problemy ze zdrowiem psychicznym coraz częściej dotykają ludzi młodych, grupę społeczną najbardziej narażoną na zagrożenia z powodu czynników społecznych, psychicznych i środowiskowych. Profilaktyka i edukacja społeczeństwa od najmłodszych lat oraz wspieranie zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży jest długotrwałą inwestycją w społeczeństwo i cały system zdrowotny państwa. Im wyższa świadomość społeczna dotycząca chorób psychicznych, tym większa możliwość wczesnego wykrycia zaburzeń oraz większa możliwość stworzenia odpowiednich warunków do życia osobom, których ten problem bezpośrednio dotknął. Objęcie opieką psychologiczną i psychiatryczną rodzin, promowanie praw człowieka i ludzkiej godności, wreszcie stworzenie środowiskowego modelu opieki psychiatrycznej, który pozwala choremu żyć we własnym środowisku społecznym, w sposób zapewniający jak najwyższą jakość życia, to główne cele polityki społecznej i zdrowotnej państwa oraz jednostek samorządu terytorialnego.

Celem Śląskiego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego na lata 2013-2020 jest podjęcie szeroko zakrojonych działań w zakresie ochrony zdrowia psychicznego ludności regionu śląskiego. Jest to również wyraz znaczenia, jakie organy samorządu województwa śląskiego przykładają do wdrożenia nowoczesnego modelu opieki psychiatrycznej i zapewnienia odpowiedniej dostępności do niej mieszkańcom województwa.
Śląski Program Ochrony Zdrowia Psychicznego na lata 2013-2020 jest realizacją wytycznych określonych w Narodowym Programie Ochrony Zdrowia Psychicznego, które podkreślają znaczenie upowszechnienia środowiskowego modelu psychiatrycznej opieki zdrowotnej, a także głównych założeń zawartych w Raporcie WHO pt. „Zdrowie Psychiczne: nowe rozumienie, nowa nadzieja” oraz Rezolucji Komitetu Wykonawczego Światowej Organizacji Zdrowia pt. „Umocnienie zdrowia psychicznego”.
Program jest dokumentem wieloletnim, obejmującym zasięgiem obszar województwa śląskiego w jego granicach administracyjnych, zawiera omówienie podstaw prawnych, odnoszących się do problematyki zdrowia psychicznego, przedstawia sytuację epidemiologiczną w województwie śląskim oraz stan zasobów psychiatrycznej opieki stacjonarnej i ambulatoryjnej regionu, definiuje cele programowe, okres ich realizacji przypadający na lata 2013-2020, a także określa regionalny model opieki psychiatrycznej. Program jest instrumentem realizacji wojewódzkiej strategii działań w obszarze zdrowia psychicznego. Zadaniem jego jest zapobieganie zagrożeniom zdrowia psychicznego i unowocześnienie lecznictwa psychiatrycznego województwa śląskiego.
Śląski Program Ochrony Zdrowia Psychicznego na lata 2013-2020 zgodny jest z zapisami regionalnych dokumentów strategicznych: Strategią Rozwoju Województwa Śląskiego „Śląskie 2020+”, Regionalnym Programem Operacyjnym Województwa Śląskiego na lata 2007-2013, Strategią Polityki Społecznej Województwa Śląskiego na lata 2006-2020, Programem przeciwdziałania narkomanii w województwie śląskim na lata 2011–2016, Programem profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych w województwie śląskim na lata 2011-2015 oraz Kierunkami Restrukturyzacji Samodzielnych Publicznych Zakładów Opieki Zdrowotnej, dla których organem założycielskim jest Województwo Śląskie na lata 2009-2013.
Program realizowany będzie w ścisłej współpracy z Narodowym Funduszem Zdrowia, jednostkami psychiatrycznymi z terenu województwa śląskiego oraz konsultantami wojewódzkimi w dziedzinie psychiatrii.

Źródło: Śląski Program Ochrony Zdrowia Psychicznego na lata 2013-2020

Kliknij tutaj, aby edytować.