Program pomocy rodzinie
Nazwa standardu: Program pomocy rodzinie
Opis standardu:
Centrum Zdrowia Psychicznego włącza rodzinę i bliskich Pacjenta w proces leczenia i terapii od samego początku. Centrum zapewnia regularne zajęcia psychoedukacyjne dla rodzin prowadzone przez personel Centrów, w tym przez asystentów zdrowienia oraz możliwość psychoterapii rodzinnej.
Cel/uzasadnienie/kontekst:
Pracownicy Centrum są otwarci i chcą poznać punkt widzenia rodziny i uzyskać od nich wszelkie istotne informacje na temat zdrowia i historii Pacjenta i jego otoczenia. Stanowi to kluczowy kontekst dla informacji i doboru metod terapii. Potrzeby osób po kryzysie psychicznym i ich rodzin są wielorakie i różnią się w zależności od etapu chorowania. Do zdrowienia konieczne jest nie tylko leczenie biologiczne /farmakoterapia/, ale także wsparcie psycho-społeczne. Rehabilitacja społeczna zawiera trening umiejętności poznawczych i społecznych, wsparcie socjalne i mieszkaniowe, doradztwo prawne, aktywizację zawodową. Świadczenia dostosowane do indywidualnych potrzeb pacjenta i jego rodziny są oferowane przez zespół wielodyscyplinarny, mający odpowiednie warunki do pracy zespołowej.
Kryteria spełnienia standardu:
•       Centrum zapewnia regularne zajęcia psychoedukacyjne dla rodzin prowadzone przez personel
CZP, w ty, przez asystentów zdrowienia oraz możliwość psychoterapii rodzinnej.
Osoby odpowiedzialne:
•       Kierownik CZP
Załączniki do standardu: nie dotyczy
UWAGI
Adam Zabrzygraj IPiN Warszawa
123 Program pomocy rodzinie[AZ1] Standard jest niemal dosłownym powtórzeniem standardu: Włączenie otoczenia społecznego pacjenta. Dodatkowo należałoby konsekwentnie stosować się do ustawy o Prawach Pacjenta i Rzeczniku Praw pacjenta, które określa definicje osoby bliskiej, gdyż nie tylko rodzina uprawniona jest do uzyskiwania takiego wsparcia. Aktualny zapis dyskryminuje osoby bliskie nie będące rodziną (co wynika z niekonsekwentnego stosowania nazewnictwa).
Należałoby wybrać jeden z nich.
124 w tym przez asystentów zdrowienia [AZ1] Proponuję sformułowanie:
„jeśli to uzasadnione z udziałem asystenta zdrowienia”
Nie wszyscy asystenci zdrowienia będą mieli odpowiednie przygotowanie, żeby prowadzić zajęcia z rodzinami, a jeśli będą takie osoby, to będą wymagały wsparcia i nadzoru merytorycznego.
125 . [AZ1] Przy dużych niedoborach terapeutów rodzinnych w skali kraju postulat jest nie do zrealizowania.
Proponuję wykreślenie zapisu lub zastąpienie słowami:
„oraz sesje wsparcia psychospołecznego”.
126 rodziny [AZ1] „osób bliskich”
127 Świadczenia dostosowane do indywidualnych potrzeb pacjenta i jego rodziny[AZ1] Uwaga zgłaszana już wyżej. Zespół kieruje się aktualną wiedzą medyczną, standardami postępowania i dobrem pacjenta. Indywidualne potrzeby pacjenta i jego bliskich powinny być brane pod uwagę, ale nie stanowią głównego punktu odniesienia dla tworzenia planu leczenia.
128 pracy zespołowej[AZ1] Z kontekstu wynika, że chodzi raczej o warunki „do pracy z osobami bliskimi”.
129 Centrum zapewnia regularne zajęcia psychoedukacyjne dla rodzin prowadzone przez personel CZP, w ty, przez asystentów zdrowienia oraz możliwość psychoterapii rodzinnej.[AZ1]  Proponuję zmianę:
„Centrum zapewnia regularne zajęcia psychoedukacyjne dla osób bliskich pacjentów prowadzone przez personel CZP, jeśli to uzasadnione z udziałem asystenta zdrowienia oraz sesje wsparcia psychospołecznego.”
Polskie Towarzystwo Psychologiczne
32 Wątpliwości: Cała treść proponowanego standardu
Uzasadnienie: "(…) leczenie biologiczne /farmakoterapia/ (…)" - autor standardu nie wie co to jest leczenie biologiczne. Leczenie biologiczne to stosowanie leków biologicznych, które są wytwarzane przez organizmy żywe (bakterie, drożdże, wirusy, komórki roślinne), które następnie poddawane są modyfikacjom biotechnologicznym i genetycznym. Stosuje się je, gdy leczenie konwencjonalnymi lekami jest nieskuteczne. Leczenia biologicznego nie stosuje się w CZP. Asystenci zdrowienia (czyli osoby z osobistym doświadczeniem choroby psychicznej/kryzysu psychicznego) nie powinni być personelem CZP. Metaanalizy naukowe wskazują jasno brak skuteczności tej formy interwencji. W lecznictwie państwowym zgodnie z Art. 6 pkt. 1 Ustawy o Prawach Pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta cyt.: " Pacjent ma prawo do świadczeń zdrowotnych odpowiadających wymaganiom aktualnej wiedzy medycznej" - aktualna wiedza medyczna oparta o zasadę EBM wskazuje jasno, że brak dowodów na skuteczność zastosowania metody interwencji asystenta zdrowienia. Oddziaływanie asystentów zdrowienia na innych może mieć także skutek jatrogenny. W żadnym z innych krajów nie ma personelu asystentów zdrowienia w systemie państwowego lecznictwa refundowanego z budżetu państwa. Asystenci zdrowienia nie mają wystarczających kompetencji do prowadzenia psychoedukacji - zwłaszcza rodzinom osób chorujących psychicznie, które często same przeżywają kryzys z powodu ciężaru opieki nad osobami chorymi psychicznie. Sam zamysł asystentów zdrowienia polegał na asystencji innemu choremu psychicznie - a nie rodzinom chorych psychicznie. W dodatku w CZP będą pojawiać się rodziny osób np. z depresją czy nerwicami etc. - nie tylko psychozami. W czym ma rzekomo pomóc rodzinie pacjenta z depresją chory psychicznie (psychoza) w remisji? Psychoterapia rodzinna w każdym CZP jest niemożliwa do zastosowania z powodów niewystarczających zasobów kadrowych psychoterapeutów rodzinnych w Polsce. Wymóg będzie nie do spełnienia. Trening umiejętności poznawczych nie jest rehabilitacją społeczną. Autor standardu nie ma nawet podstawowej wiedzy klinicznej, terapeutycznej oraz prawnej z obszaru zdrowia. Cały standard jest zdublowany zakresem ze standardem "Włączenie otoczenia społecznego pacjenta".
Propozycja: Wykreślić cały standard z dokumentu Standardu diagnostyczno-terapeutycznego
Szpital Babińskiego w Krakowie
101 rodzinę i bliskich Pacjenta [KW1]Za wyłączną zgodą pacjenta (Ustawa z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta)
102 przez asystentów zdrowienia oraz możliwość psychoterapii rodzinnej[KW1]Uwagę w tym zakresie pisaliśmy wcześniej, iż  nie może to być zapis obligatoryjny z uwagi na uwarunkowania dotyczące Asystentów Zdrowienia i trudności z pozyskaniem psychoterapeutów prowadzących terapie rodzinne.
 Poza tym wskazane byłoby dopisanie „sesji wsparcia psychospołecznego”, gdyż jest ważny element wsparcia rodziny.
103 dostosowane do indywidualnych potrzeb pacjenta i jego rodziny [KW1] Pisaliśmy już uwagę we wcześniejszych stronach.
Indywidualne potrzeby pacjenta i osób bliskich pacjentowi nie stanowią głównego punktu odniesienia dla tworzenia planu leczenia, gdyż personel medyczny musi podejmować decyzje w oparciu o aktualną wiedzą medyczną.
104 w tym, przez asystentów zdrowienia oraz możliwość psychoterapii rodzinnej.[KW1]Uwagę w tym zakresie pisaliśmy wcześniej, iż  nie może to być zapis obligatoryjny z uwagi na uwarunkowania dotyczące Asystentów Zdrowienia i trudności z pozyskaniem psychoterapeutów prowadzących terapie rodzinne.
 Poza tym wskazane byłoby dopisanie „sesji wsparcia psychospołecznego”, gdyż jest ważny element wsparcia rodziny.
L.P.
NAZWA ROZDZIAŁU/PODROZDZIAŁU, KTÓREGO DOTYCZY UWAGA
KOD ROZDZIAŁU
WĄTPLIWOŚĆ
UZASADNIENIE
PROPOZYCJA

OZZ PSYCHOLOGÓW
Program pomocy rodzinie
S24
wskazano tylko zajęcia psychoedukacyjne i terapię rodzinną
brakuje konsultacji, terapii indywidualnej dla opiekunów pacjentów (np. osób z otępieniem) i dzieci z rodzin, w których rodzic / brat / siostra ma zaburzenia psychiczne oraz terapii pary
poszerzenie oferty o konsultację, terapię indywidualną dla opiekuna pacjenta, dziecka / brata / siostry pacjenta oraz o terapię pary

RC fundacja
Program pomocy rodzinie
S24
Istnieje konieczność rozszerzenia zakresu działań informacyjno-edukacyjnych mających na celu budowanie świadomości społecznej wśród rodzin, co do potrzeby aktywniejszego angażowania się w proces terapii chorujących członków rodziny o konkretne formy wsparcia, np. organizowanie grup wsparcia, korzystanie z polityki wytchnieniowej.
Choroba psychiczna jednego członka rodziny zawsze ma wpływ na pozostałych członków, dlatego ważne jest zapewnienie szerokiego wsparcia członków rodziny osoby chorującej – edukacja nt. choroby, możliwego przebiegu, funkcjonowania chorego, wpływu leków na poprawę zdrowia, możliwości wsparcia, grupy wsparcia, konsultacje psychologiczne lub psychiatryczne (w zależności od potrzeby). Grupy wsparcia dla rodzin i opiekunów osób chorujących psychicznie są dość trudną formą wsparcia, ponieważ ciężko namówić potencjalnych uczestników do udziału, jednak gdy przełamią swoje obawy i niechęć, to sami przyznają po czasie, że jest to znakomita forma wsparcia i wiele jej zawdzięczają.
CZP zapewnia rodzinom różne formy wsparcia w zależności od potrzeb, m.in. poprzez działania edukacyjne, konsultacje psychologiczne/psychiatryczne, grupy wsparcia, prowadzenie polityki wytchnieniowej.

CZP ZĄBKI
Program pomocy rodzinie
S24
"Centrum Zdrowia Psychicznego włącza rodzinę i bliskich Pacjenta"
Powinna obowiązywać w standardzie jednolita definicja co do osób z otoczenia pacjenta. Dotychczas byli to "bliscy".
Centrum Zdrowia Psychicznego włącza bliskich Pacjenta

CZP ZĄBKI
Program pomocy rodzinie
S24
"Pracownicy Centrum są otwarci i chcą poznać punkt widzenia rodziny"
jak wyżej
Pracownicy Centrum są otwarci i chcą poznać punkt widzenia bliskich Pacjenta

CZP ZĄBKI
Program pomocy rodzinie
S24
"Świadczenia dostosowane do indywidualnych potrzeb pacjenta i jego rodziny"
jak wyżej
Świadczenia dostosowane do indywidualnych potrzeb pacjenta i jego bliskich.

CZP ZĄBKI
Program pomocy rodzinie
S24
"Świadczenia dostosowane do indywidualnych potrzeb pacjenta i jego rodziny są oferowane przez zespół wielodyscyplinarny, mający odpowiednie warunki do pracy zespołowej".
Mało precyzyjny zapis: "odpowiednie warunki do pracy zespołowej" (warunki jako kwalifikacje, czy kwestie organizacyjne?)
Świadczenia dostosowane do indywidualnych potrzeb pacjenta i jego rodziny są oferowane przez zespół wielodyscyplinarny, mający odpowiednie kwalifikacje.

OTWARTY DIALOG
Program pomocy rodzinie
S24
„Pracownicy Centrum są otwarci i chcą poznać punkt widzenia rodziny i uzyskać od nich wszelkie istotne informacje na temat zdrowia i historii Pacjenta i jego otoczenia”
Na podobnej zasadzie rodzina pragnie uzyskać wszelkie informacje o pacjencie, a także mieć wpływ na decyzje dotyczące sposobu i metod leczenia. Rodzina zostaje poinformowana o wszelkich możliwych formach pomocy, o celu podjętych działań i wyraża na nie zgodę. Wpływa to na uspokojenie nastrojów, wzrost wzajemnego zaufania,  sprzyja zdrowieniu pacjenta, rodzina staje się sprzymierzeńcem zespołu diagnostyczno-terapeutycznego.
„Pracownicy Centrum są otwarci i chcą poznać punkt widzenia rodziny i uzyskać od nich wszelkie istotne
informacje na temat zdrowia i historii Pacjenta i jego otoczenia. Pracownicy Centrum są otwarci i chcą udzielić rodzinie wszelkich informacji na temat stanu pacjenta, jego historii leczenia, podjętych decyzjach, w których ma także zagwarantowany udział.”

AKADEMIA ASYSTENTÓW
Program pomocy rodzinie
S24
Rodzina i sieć społeczna osoby w kryzysie może być ważnym zasobem  w procesie zdrowienia. Ważne, jest, aby jak najszybciej personel CZP nawiązał kontakt  z rodziną klienta/pacjenta. Jednakże warto podkreślić fakt, iż rodzina to czasami tylko osoby, z którymi związani jesteśmy więzami krwi.
 Z pewnością jest wiele sytuacji, w których rodzina pacjenta jest traumatogenna, stresogenna i nie jest  zainteresowana współpracą, wręcz odnosi korzyści z faktu choroby osoby spokrewnionej (np. świadczenia opiekuńcze, przeniesienie ciężaru opieki na placówkę medyczną itp.). Tu potrzebna jest współpraca z kuratorem, sądem rodzinnym czy innymi instytucjami  tego typu. Zdarza się, że pacjent jest samotny, może warto pochylić się nad taką sytuacją?

Co zrobić z osobami samotnymi, które chcą wracać na oddziały, bo tylko tam nie czują się samotne?
Dla pacjenta rodziną stają się często współpacjenci, przyjaciel. Wspierać może również asystent, terapeuta. Sytuacja, w której pacjent nie może wyjść z oddziału stacjonarnego, ponieważ nie ma nikogo z rodziny, kto mógłby wziąć go pod opiekę na czas przepustki jest bardzo przykra i powinno się poczynić kroki, które mają na celu rozwiązanie tego typu sytuacji. Dodatkowo, zdarzają się (zakładamy, że często) sytuacje, w których osoby czują się na tyle dobrze na oddziałach, że nie chcą ich opuścić, gdyż tylko tam znajdują się we wspierającym, rozumiejącym środowisku. Tacy pacjenci mogą podawać objawy, by pozostać jak najdłużej na oddziale.
Może współpraca z jakąś organizacją pozarządową, której wolontariusze mogliby  pomagać? Może współpacjenci mogliby wychodzić na przepustki razem? Warto, by pacjenci CZP już w trakcie pobytu na oddziale byli aktywizowani, mieli możliwość  poznania osób spoza oddziału. Klub pacjenta, w którego zajęciach mogłyby uczestniczyć osoby po wyjściu z oddziału jest bardzo dobrym pomysłem.
 Pikiniki profilaktyczne, w których osoby po wyjściu biorą udział są dobrym rozwiązaniem.

AKADEMIA ASYSTENTÓW
Program pomocy rodzinie
S24
literówka - zabrakło literki "m" w części kryteria: Centrum zapewnia regularne zajęcia psychoedukacyjne dla rodzin prowadzone przez personel
CZP, w tyM p