Art.5.Użyte w ustawie określenia oznaczają: 1)ambulatoryjna opieka zdrowotna –udzielanie przez świadczeniodawców świadczeń opieki zdrowotnej osobom niewymagającym leczenia w warunkach całodobowych lub całodziennych;
27) podstawowa opieka zdrowotna - świadczenia zdrowotne profilaktyczne, diagnostyczne, lecznicze, rehabilitacyjne oraz pielęgnacyjne z zakresu medycyny ogólnej, rodzinnej i pediatrii, udzielane w ramach ambulatoryjnej opieki zdrowotnej;
DZIAŁ III Zasady udzielania świadczeń opieki zdrowotnej
Art. 55.(uchylony) Art. 56.(uchylony) Art.57. 1. Ambulatoryjne świadczenia specjalistyczne finansowane ze środków publicznych są udzielane na podstawie skierowania lekarza ubezpieczenia zdrowotnego. 1a. Jeżeli w wyniku finansowanych ze środków publicznych badań przesiewowych wykonywanych u dzieci stwierdzono występowanie chorób wrodzonych, udzielanie ambulatoryjnych świadczeń specjalistycznych finansowanych ze środków publicznych w zakresie leczenia tych chorób następuje bez skierowania, o którym mowa w ust.1. 2.Skierowanie, o którym mowa wust.1, nie jest wymagane do świadczeń: 1) ginekologa i położnika; 2) dentysty; 3) (uchylony) 4) wenerologa; 5) onkologa; 6) (uchylony) 7) psychiatry; ..... 11) w zakresie leczenia uzależnień: a) dla osób zgłaszających się z powodu uzależnienia, b) dla osób zgłaszających się z powodu współuzależnienia –osób spokrewnionych lub niespokrewnionych z osobą uzależnioną, wspólnie z nią zamieszkujących i gospodarujących, oraz osób, których stan psychiczny powstał na skutek pozostawania w związku emocjonalnym z osobą uzależnioną; ..... 15) psychologicznych, psychoterapeutycznych i środowiskowych dla dzieci i młodzieży.
To jest aktualnie obowiązujący tekst ustawy na dzień 30 grudnia 2019.
Po przeczytaniu art.57 nabrałem wątpliwości, czy pilotaż CZP i nasz model POWER są zgodne z prawem odnośnie PZK i CK dla dorosłych. Z przepisów ustawy wnioskuję, że wszelka porada nie-lekarza powinna być udzielana na podstawie skierowania lekarza ubezpieczenia zdrowotnego (nie koniecznie psychiatry). Osobiście wiele lat pracowałem w przychodni specjalistycznej, która prowadziła równolegle poradnię zdrowia psychicznego i poradnię psychologiczną. Gdy ktoś chciał skorzystać z porady psychologa/psychoterapeuty przynosił po prostu skierowanie od lekarza rodzinnego POZ. To była formalność, bo zainteresowany i zmotywowany był dorosły pacjent lub rodzic dziecka. Skierowania wypisywali lekarze na prośbę swoich pacjentów, a nie dlatego, że rozpoznali jakieś zaburzenie. Wprost mówiliśmy zgłaszającym się osobom, że na skierowaniu ma być rozpoznanie z „F”, optymalnie F43. Czasami lekarze rodzinni odmawiali, czemu się nie dziwię. Wówczas doradzaliśmy, aby zwrócić się z prośbą o skierowanie do psychiatry lub innego specjalisty (lekarz ubezpieczenia zdrowotnego). Czasami lekarze rodzinni godzili się na wypisanie skierowania, ale bez wpisywania rozpoznania „F” a jedynie „Z03”, czemu się nie dziwię, bo uważam za słuszne. Niestety NFZ kwestionował rozpoznania z Z-tką. Jaki jest sens skierowania do psychologa/psychoterapeuty? Psycholog/psychoterapeuta może udzielać porad i prowadzić sesje terapeutyczne, czyli zarobić za dużo. P/P nie generuje kosztów diagnostycznych (laboratoryjnych, obrazowych), ani kosztów leków refundowanych, ani innych świadczeń, bo nie może wypisać skierowań i wystawiać recept. Punkt Zgłoszeniowo-Koordynacyjny w CZP miał umożliwić pacjentom dostęp z ulicy i ułatwić udzielenie pomocy. W świetle powyższych przepisów ustawowych, jeżeli porady udziela nie-lekarz to wymagane jest skierowanie. Podobnie z Centrum Koordynacyjnym w modelu POWER.
Inaczej ma się sprawa w ŚCZP dla Dzieci i Młodzieży. Punkt 15 pojawił się niedawno w 2019 roku. Wątpliwości jednak dotyczą rodziców. Czy w CK można bez skierowania porozmawiać z rodzicem, a tak najczęściej się dzieje?
Czy Biuro Pilotażu jest świadome tego przepisu ustawowego o skierowaniach? Jeżeli tak, to dlaczego do tej pory nie było rządowej inicjatywy ustawodawczej, aby wprowadzić zapis analogiczny do punktu 11 dotyczącego leczenie uzależnień:
16) w zakresie opieki psychiatrycznej: a) dla osób zgłaszających się z powodu zaburzeń psychicznych (kryzysu psychicznego), b) dla osób zgłaszających się z powodu kryzysu psychicznego u osoby spokrewnionej lub niespokrewnionej, wspólnie z nią zamieszkujących i gospodarujących, oraz osób, których stan psychiczny powstał na skutek pozostawania w związku emocjonalnym z osobą przejawiającą zaburzenia psychiczne;
Uważam, że bez powyższego zapisu ustawowego pilotaż CZP i projekt ŚCZP POWER jest niezgodny z prawem. Powinniśmy wymagać skierowań od wszystkich zgłaszających się do CK albo na wejściu powinni być przyjmowani przez psychiatrę.
Poniżej przytaczam fragment z rozporządzenia w sprawie pilotażu, który mówi o „przeprowadzaniu wstępnej oceny potrzeb zdrowotnych” „udzielaniu wsparcia” „udzielaniu świadczeń opieki zdrowotnej”. Gdy robią to nie-lekarze, to musi być skierowanie od lekarza ubezpieczenia zdrowotnego. Czy o to chodziło autorom pilotażu CZP i modelu ŚCZP POWER?
Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej Rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie programu pilotażowego w centrach zdrowia psychicznego.
z dnia 9 maja 2018r. i z dnia 9 października 2019r - tekst jednolity § 12. 1. W centrum w ramach poradni zdrowia psychicznego organizuje się PZK. W zależności od potrzeb organizuje się jeden lub kilka PZK. Na jeden PZK nie powinno przypadać więcej niż 80 tysięcy świadczeniobiorców powyżej 18. roku życia. W terminie 12 miesięcy od rozpoczęcia udzielania świadczeń opieki zdrowotnej, o których mowa w § 5, jest możliwe zorganizowanie punktu dla liczby populacji przekraczającej 80 tysięcy. 2. Zadaniem PZK jest:
udzielanie informacji o zakresie działania centrum i możliwości uzyskania świadczeń opieki zdrowotnej;
przeprowadzenie wstępnej oceny potrzeb zdrowotnych osób zgłaszających się do PZK, uzgodnienie wstępnego planu postępowania terapeutycznego oraz udzielenie możliwego wsparcia w zakresie ustalonych potrzeb;
uzgodnienie terminu przyjęcia i wskazanie miejsca uzyskania niezbędnego świadczenia psychiatrycznego, w przypadkach pilnych nie później niż 72 godziny od zgłoszenia;
w przypadkach tego wymagających wskazanie miejsca uzyskania niezbędnego świadczenia z zakresu pomocy społecznej;
udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej.
3. Zadania PZK, o których mowa w ust. 2 pkt 2–5, są wykonywane na rzecz świadczeniobiorców powyżej 18. roku życia zamieszkałych na obszarze działania centrum. 4. W zakresie zadań, o których mowa w ust. 2 pkt 1 i 4, świadczeniodawca prowadzący centrum przekazuje Funduszowi informację o liczbie zadań wykonanych miesięcznie, bez podawania danych charakteryzujących osoby, na rzecz których wykonano te zadania.; § 13. 1. Centrum w ramach udzielania świadczeń opieki zdrowotnej w warunkach stacjonarnych psychiatrycznych zapewnia wyodrębnioną całodobową opiekę lekarską we wszystkie dni tygodnia w miejscu udzielania świadczeń. 2. Poradnia zdrowia psychicznego oraz PZK udzielają świadczeń opieki zdrowotnej co najmniej od poniedziałku do piątku, poza dniami ustawowo wolnymi od pracy, w godzinach od 800 do 1800