Włączenie otoczenia społecznego pacjenta
Nazwa standardu: Włączenie otoczenia społecznego pacjenta
Opis standardu: CZP posiada sformalizowaną politykę oraz odpowiednie procedury umożliwiające włączenie otoczenia społecznego pacjenta do współpracy już od momentu zgłoszenia, ze szczególnym uwzględnieniem etapu opracowania, realizacji i oceny PTiZ (Plan Terapii i Zdrowienia).
Cel/uzasadnienie/kontekst: Celem standardu jest zapewnienie maksymalizacji uzyskiwanych efektów procesów zdrowienia poprzez zapewnienie pacjentowi towarzyszenia członków otoczenia społecznego (najbliższej rodziny, przyjaciół itd.) w zależności od preferencji pacjenta oraz zidentyfikowanych potrzeb. Centrum Zdrowia Psychicznego włącza rodzinę i bliskich Pacjenta w proces leczenia i terapii od samego początku. Pracownicy Centrum są otwarci i chcą poznać punkt widzenia rodziny i uzyskać od nich wszelkie istotne informacje na temat zdrowia i historii Pacjenta i jego otoczenia. Stanowi to kluczowy kontekst dla informacji i doboru metod terapii. Centrum zapewnia regularne zajęcia psychoedukacyjne dla rodzin prowadzone przez personel Centrów, w tym przez asystentów zdrowienia oraz możliwość psychoterapii rodzinnej.
Kryteria spełnienia standardu:

• Pacjent jest informowany o możliwości zgłoszenia członków najbliższej rodziny do procesów zdrowienia,
• Członkowie otoczenia społecznego pacjenta są włączeni w proces opracowania, wdrażania i oceny PTiZ (za zgodą pacjenta),

Osoby odpowiedzialne:
•       koordynator opieki, poszczególni specjaliści multidyscyplinarnego zespołu terapeutycznego,
Załączniki do standardu: nie dotyczy

UWAGI

PZP "Stawowa" Bydgoszcz
Zbyt szeroki zakres opieki. W większości przypadków pacjenci nie życzą sobie włączania osób z zewnątrz. Można pacjentowi zaproponować taką możliwość, natomiast niecelowe jest ustalanie w standardzie takiego postępowania jako obligatoryjne.

Adam Zabrzygraj IPiN Warszawa
27 sformalizowaną politykę [AZ1] Czy odpowiednie procedury nie są sformalizowaną polityką?
Proponuję wykreślić słowa „sformalizowaną politykę oraz”.
 28 w tym przez asystentów zdrowienia [AZ1]  Proponuję sformułowanie:
„jeśli to możliwe z udziałem asystenta zdrowienia”
Nie wszyscy asystenci zdrowienia będą mieli odpowiednie przygotowanie, żeby prowadzić zajęcia z rodzinami, a jeśli będą takie osoby, to będą wymagały wsparcia i nadzoru merytorycznego.
29 możliwość psychoterapii rodzinnej[AZ1]  Przy deficytach terapeutów rodzinnych w skali kraju postulat jest nie do zrealizowania.
Proponuję wykreślenie zapisu.
30 zgłoszenia członków najbliższej rodziny do procesów zdrowienia[AZ1]  Zdanie nie jest logiczne. Może chodzi o „włączenie” a nie „zgłoszenie”

Polskie Towarzystwo Psychologiczne
11 Wątpliwości: "Centrum zapewnia regularne zajęcia psychoedukacyjne dla rodzin prowadzone przez personel Centrów, w tym przez asystentów zdrowienia oraz możliwość psychoterapii rodzinnej."
Uzasadnienie: Asystenci zdrowienia (czyli osoby z osobistym doświadczeniem choroby psychicznej/kryzysu psychicznego) nie powinni być personelem CZP. Metaanalizy naukowe wskazują jasno brak skuteczności tej formy interwencji. W lecznictwie państwowym zgodnie z Art. 6 pkt. 1 Ustawy o Prawach Pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta cyt.: " Pacjent ma prawo do świadczeń zdrowotnych odpowiadających wymaganiom aktualnej wiedzy medycznej" - aktualna wiedza medyczna oparta o zasadę EBM wskazuje jasno, że brak dowodów na skuteczność zastosowania metody interwencji asystenta zdrowienia. Oddziaływanie asystentów zdrowienia na innych może mieć także skutek jatrogenny. Dopuszczanie tzw. asystentów zdrowienia do informacji medycznych jest sprzeczne z prawem w Polsce: asystent zdrowienia NIE MA uprawnień do wglądu w dane medyczne i obszary informacji o pacjencie objęte tajemnicą lekarską i tajemnicą psychologiczną. W innych krajach w systemie państwowego lecznictwa refundowanego z budżetu państwa nie ma personelu asystentów zdrowienia. Asystenci zdrowienia nie mają wystarczających kompetencji do prowadzenia psychoedukacji - zwłaszcza rodzinom osób chorujących psychicznie, które często same przeżywają kryzys z powodu ciężaru opieki nad osobami chorymi psychicznie. Sam zamysł asystentów zdrowienia polegał na asystencji innemu choremu psychicznie - a nie rodzinom chorych psychicznie. W dodatku w CZP będą pojawiać się rodziny osób np.: z depresją czy nerwicami etc. , a nie tylko psychozami. W czym ma rzekomo pomóc rodzinie pacjenta z depresją chory psychicznie (psychoza) w remisji? Psychoterapia rodzinna, która ma być stosowana w każdym CZP nie jest możliwa do zastosowania z powodów niewystarczających zasobów kadrowych psychoterapeutów rodzinnych w Polsce. Wymóg będzie nie do spełnienia.
Propozycja: "Centrum zapewnia regularne zajęcia psychoedukacyjne dla rodzin prowadzone przez personel terapeutyczny CZP."

12 Wątpliwości: "Pacjent jest informowany o możliwości zgłoszenia członków najbliższej rodziny do procesów zdrowienia"
Uzasadnienie: Niepoprawna polszczyzna - "do procesów". Dlaczego tylko rodziny? Dlaczego tylko najbliższej?
Propozycja: "Pacjent jest informowany o możliwości włączenia w proces zdrowienia osoby znaczące dla niego, które sam wskaże. Mogą być nimi osoby z pierwotnej oraz wtórnej sieci wsparcia społecznego Pacjenta."

Szpital Babińskiego w Krakowie
19 sformalizowaną politykę oraz odpowiednie [KW1]Zapis mało czytelny, proponujemy usunąć. Wystarczy sam zapis „procedury”
20 włączenie otoczenia społecznego pacjenta do współpracy już od momentu zgłoszenia [KW1]Za wyłączną zgodą pacjenta (Ustawa z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta). Obecny zapis sugeruje obowiązkowe włączenie otoczenia społecznego
21 poprzez zapewnienie pacjentowi towarzyszenia członków otoczenia społecznego (najbliższej rodziny, przyjaciół itd.) [KW1]Za wyłączną zgodą pacjenta (Ustawa z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta). Obecny zapis sugeruje obowiązkowe włączenie otoczenia społecznego
22 włącza rodzinę i bliskich Pacjenta [KW1]Za wyłączną zgodą pacjenta (Ustawa z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta). Obecny zapis sugeruje obowiązkowe włączenie otoczenia społecznego
23 regularne [KW1]Doprecyzować, jaka to ma być częstotliwość np. raz w miesiącu?
24 psychoedukacyjne dla rodzin [KW1]Takie zajęcia prowadzimy dla rodzin pacjentów przebywających w leczeniu stacjonarnym i dziennym. Jeżeli Centra będą musiały mieć dodatkową ofertę dla wszystkich pacjentów leczonych w trybie ambulatoryjnym, to będzie to trudne do zrealizowania.
25 Centrów [KW1]Literówka „Centrum”
26 asystentów zdrowienia [KW1]Nie może być to jako obowiązek- Asystenci Zdrowienia w większości nie mają odpowiedniego przygotowania merytorycznego i nie zawsze są gotowi na prowadzenie zajęć. A co w sytuacji gdy asystent zdrowienia nie będzie miał odpowiedniego przygotowania do prowadzenia zajęć i odmówi, a obecny zapis wprowadza obowiązek.
Sugerujemy zmienić na „ a w sytuacjach tego wymagających – jeśli to możliwe –  przy współudziale Asystenta Zdrowienia”
27 psychoterapii rodzinnej [KW1]Nie powinno być to obligatoryjne, tylko dobrowolne, tylko gdy dane Centrum ma zasoby personelu. Obecnie jest duży deficyt psychoterapeutów prowadzących terapie rodzinne – stąd też  zapis będzie bardzo trudny do zrealizowania bądź pozostanie „martwy”.
28 zgłoszenia członków najbliższej rodziny do procesów zdrowienia [KW1]Dwie uwagi.
- w miejsce słowa „zgłoszenia” – raczej „włączenia”. Zgłoszenie obowiązuje to
- za wyłączną zgodą (Ustawa z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta).
29 Członkowie otoczenia społecznego pacjenta są włączeni [KW1]Za wyłączną zgodą pacjenta (Ustawa z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta). Obecny zapis sugeruje obowiązkowe włączenie otoczenia społecznego
30 koordynator opieki [KW1]Nie jest możliwe aby każdy pacjent Centrum miał swojego Koordynatora opieki. Za duży obszar terytorialny do objęcia opieką. Brak na to zasobów personalnych Centrum, no chyba że zwiększy się finansowanie na dodatkowe zatrudnienie personelu. Wg. dotychczasowych zasad i ustaleń tylko w opiece czynnej był Koordynator opieki i tak powinno pozostać.