kwerendę prawną i analizę, którą zrobiłem w ramach prac w projekcie powerowym HOTYZONT UKSW.
 
Na stronie Biura Pilotażu CZP  jest zakładka o regulacjach prawnych https://czp.org.pl/index.php/regulacje-prawne/
 
Rozporządzenie pilotażowe Ministra Zdrowia z dnia 27 kwietnia 2018r.
Rozporządzenie pilotażowe Ministra Zdrowia - tekst jednolity z dnia 3 listopada 2020 r.
Nowelizacja rozporządzenia pilotażowego Ministra Zdrowia z dnia 21 grudnia 2020 r.
Zarządzenia w sprawie umów pilotażowych Prezesa NFZ
Zarządzenie Prezesa NFZ w sprawie umów pilotażowych z dnia 9 kwietnia 2020 r.
Zmiana 1 zarządzenia w sprawie umów pilotażowych Prezesa NFZz dnia 4 marca 2021 r.
Objaśnienia prawne Rzecznika Praw Pacjenta ws. udostępniania, prowadzenia i przechowywania dokumentacji medycznej z dnia 20 lutego 2019 r.
Wybrane przepisy ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych dot. programów pilotażowych (2019-02-11)
 
Jak widać po tytułach, to są regulacje prawne bezpośrednio dotyczące pilotażu.
 
Tymczasem podstawą prawną rozporządzenia „pilotażowego” jest ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, podobnie, jak rozporządzenie ‘koszykowe”. Oba rozporządzenia są podstawą prawną zarządzeń Prezesa NFZ. W moim rozumieniu po pilotażu powinna nastąpić korekta starego koszyka o to, co zostanie wypracowane w pilotażu, czyli de facto nowy koszyk.  
 
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA z dnia 30 sierpnia 2009 r. z późniejszymi zmianami w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu opieki psychiatrycznej i leczenia uzależnień
Na podstawie art. 31d ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027, z późn. zm.)) zarządza się, co następuje:
 
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA z dnia 27 kwietnia 2018 r. z późniejszym zmianami w sprawie programu pilotażowego w centrach zdrowia psychicznego
Na podstawie art. 48e ust. 5 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1938, z późn. zm) zarządza się, co następuje:
 
Co więcej, w przestrzeni legislacyjnej są rozporządzenia dotyczące opieki psychiatrycznej z inną podstawą prawną, na przykład:
 
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA z dnia 8 kwietnia 2014 r. w sprawie zajęć rehabilitacyjnych organizowanych w szpitalach psychiatrycznych
Na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (Dz. U. z 2011 r. Nr 231, poz. 1375) zarządza się, co następuje:
§ 1. Rozporządzenie określa:
1) cele, rodzaje, zakres programowy i wymiar czasu zajęć rehabilitacyjnych, organizowanych w szpitalach psychiatrycznych, zwanych dalej „zajęciami rehabilitacyjnymi”;
2) sposób prowadzenia i dokumentowania zajęć rehabilitacyjnych;
3) sposób nagradzania uczestników zajęć rehabilitacyjnych.
 
Komu i do czego służy to rozporządzenie w sprawie zajęć rehabilitacyjnych? Podstawą prawną tego rozporządzenia jest ustawa o ochronie zdrowia psychicznego. Prawdopodobnie korzystają z niego konsultanci wojewódzcy przy kontroli szpitali psychiatrycznych. Czy NFZ używa tego przepisu do czegoś, tego nie wiem. Na pewno NFZ rozlicza i finansuje opiekę szpitalną na podstawie „osobodni”, a nie wykonania zajęć rehabilitacyjnych. Zapytam przewrotnie, a czemu nie? Przecież finansowanie za wykonanie „fee-for-service” bardziej motywuje do robienia tych zajęć, niż płacenie za „obecność pacjenta na oddziale” w szpitalu. Rozwijając tą myśl można powiedzieć, że NFZ płaci za obecność pacjenta w placówce leczniczej, w ambulatorium, to jest „porada (sesja)” (od 15 minut do 1 godziny obecności), na oddziale dziennym to jest obecność od 5 do 7 godzin, a na oddziale stacjonarnym obecność całodobowa.
Wracając do rzeczy, moim zdaniem, to konkretne rozporządzenie określa standardy organizacyjne rehabilitacji psychiatrycznej. Dlaczego tylko w szpitalach psychiatrycznych, a nie w szpitalach wielospecjalistycznych z oddziałem psychiatrycznym? Dlaczego nie w CZP? Dlaczego nie miałoby być włączone do rozporządzenia koszykowego?
 
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA z dnia 6 kwietnia 2020 r. w sprawie rodzajów, zakresu i wzorów dokumentacji medycznej oraz sposobu jej przetwarzania
Na podstawie art. 30 ust. 1 ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (Dz. U.z 2019 r. poz. 1127, 1128, 1590, 1655 i 1696) zarządza się, co następuje:
 
Ogólne przepisy dotyczące prowadzenia dokumentacji medycznej nie do końca przystają do sytuacji w opiece psychiatrycznej. To jest kolejne zagadnienie powiązane ze standardami organizacyjnymi. NFZ kontroluje prowadzenie dokumentacji medycznej i z tego tytułu nakłada kary. Samo prowadzenie dokumentacji medycznej nie jest świadczeniem zdrowotnym, ale jest czynnością nierozerwalnie z tym związane, a co ważne, pociąga za sobą realne konsekwencje finansowe.   
 
Te wymienione powyżej oraz inne jeszcze nie wymienione przepisy, stanowią grupę rozporządzeń, które razem wzięte tworzą „standardy  organizacyjne opieki psychiatrycznej”. To wszystko trzeba razem zebrać, zweryfikować, co jest aktualne, czego brakuje i opracować nową całość, na miarę modelu środowiskowego.
 
Czy w ciągu roku, przed końcem 2022, uda się wszystko uaktualnić i uczynić bardziej spójnym? Moim zdaniem koniecznie trzeba, ale wątpię czy tak się stanie. Skłaniam się do tezy Marka Balickiego, że potrzebna jest trzecia edycja NPOZP z kontynuacją pilotażu obejmującego cały system. To musi być proces rewolucyjny (zmiana paradygmatu) oraz proces ewolucyjny (zmiana mentalna, wdrożenie standardów środowiskowych do kształcenia kadr i praktyki klinicznej, gromadzenie i analiza nowych danych, które do tej pory były i są pominięte, ewaluacja efektywności itd.). Optymistycznie bylibyśmy gotowi ze wszystkim na koniec 2027 rok. Możliwe, że nigdy nie uda się całościowo i kompleksowo zorganizować ustawicznie samodoskonalący się system ochrony zdrowia psychicznego. Do tego jest potrzebna wytrwała współpraca wszystkich interesariuszy w perspektywie wieloletniej, na dekady.       

Podstawą prawną rozporządzenia koszykowego jest ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2004 r. Nr 210, poz 2135 z póź. zm.). W rozporządzeniu ustawa o ohronie zdrowia psychicznego jest przywołana dosłownie jeden raz.
 
§ 10. 1. Świadczeniodawca udzielający świadczeń gwarantowanych, o których mowa w § 3 pkt 1:
2. Liczba i kwalifikacje pracowników niezbędnych dla zapewnienia opieki lekarskiej są ustalane przez świadczeniodawcę, z uwzględnieniem:
1) specyfiki intensywności opieki sprawowanej nad pacjentami, w tym z uwzględnieniem konieczności zapewnienia odpowiedniej opieki nad pacjentami, o których mowa w art. 23, art. 24 i art. 28 ustawy z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (Dz. U. z 2018 r. poz. 1878 oraz z 2019 r. poz. 730);