Centrum Zdrowia Psychicznego opiera się na zasadach i wartościach psychiatrii środowiskowej. Psychiatria środowiskowa to organizacja pomocy świadczonej potrzebującym z powodu stanu niezdrowia psychicznego cechująca się:
Lokalnością - w społeczności lokalnej, dla niej i przez nią
Terytorialną odpowiedzialnością
Dostępnością - bliskość i łatwość (bez barier)
Ładem - koordynacja, współdziałanie, planowanie
Jakością/racjonalnością
Dostosowaniem do potrzeb
Poszanowaniem praw i godności.
Wartości stojące u podstaw Centrum Zdrowia Psychicznego:
Uznanie człowieczeństwa - podmiotowość
Poszanowanie podmiotowości - wolność, godność
Podjęcie odpowiedzialności - solidarność, troska
Zobowiązanie do ochrony i pomocy - wspólnotowość1
UWAGI
Adam Zabrzygraj IPiN Wartości: 3 stanu niezdrowia[AZ1] Bardziej czytelne będzie użycie zamiast słów „stanu niezdrowia” słowa „kryzysu”. Choć należałoby już na wstępie powiedzieć, że zasady „leczenia środowiskowego” z całą otwartością, dostępnością, włączaniem oddziaływań psychospołecznych w miejscu zamieszkania i wychodzącego z wyprzedzającą opieka były przygotowane z myślą o osobach z poważnymi chorobami psychicznymi i znacznym upośledzeniem funkcjonowania. W tej populacji chorych ten określony sposób realizacji leczenia psychiatrycznego został zbadany, przetestowany i uznano jego skuteczność. Przypisywanie temu modelowi pracy skuteczności (i innych nieudowodnionych cech, jak na przykład kosztoefektywności) przy obejmowaniu całej populacji osób z zaburzeniami psychicznymi jest błędem w myśleniu.
Polskie Towarzystwo Psychologiczne Wartości i zasady Wątpliwości: "Centrum Zdrowia Psychicznego opiera się na zasadach i wartościach psychiatrii środowiskowej. Psychiatria środowiskowa to organizacja pomocy świadczonej potrzebującym z powodu stanu niezdrowia psychicznego cechująca się:" Uzasadnienie: Brak logiki i konsekwencji w opisie. Centrum Zdrowia Psychicznego jako jednostka z I poziomu referencyjności bazuje na działaniach przede wszystkim psychologów jako specjalistów (dla przypomnienia zmiana modelu psychiatrii w Polsce miała między innymi odwrócić piramidę zatrudnienia psycholog vs. psychiatra). Trudno zatem twierdzić, że jedyne wartości i zasady w CZP dotyczą psychiatrii środowiskowej z pominięciem kluczowych ujęć psychologii. Tym bardziej, że historycznie rzecz ujmując psychiatria środowiskowa zapożyczyła z psychologii swoje idee. Użycie pojęcia "niezdrowie" (koncepcja "ill-health") nawiązuje zapewne do chęci uniknięcia redukcjonizmu statusu pojęciowego jedynie do stricte medycznych kategorii. Jednak Standard nie jest pozycją naukową ani debatą filozoficzną i musi posiadać walor użyteczności i zrozumiałości dla personelu medycznego w CZP wykonującego różne przecież zawody. Zastosowanie pojęcia "zaburzenie zdrowia psychicznego" jest bardziej zrozumiałe, uniwersalne i jednocześnie nie redukuje opisu do zaburzenia psychicznego rozumianego jako jakiś tylko zbiór symptomatologii. Propozycja: "Centrum Zdrowia Psychicznego opiera się na zasadach i wartościach psychologii klinicznej, zdrowia i pozytywnej oraz psychiatrii środowiskowej. Psychiatria środowiskowa to organizacja pomocy świadczonej potrzebującym z powodu zaburzenia zdrowia psychicznego cechująca się:"
Centrum powinno być oparte o następujące zasady: Natychmiastowa pomoc Pierwsze spotkanie odbywa się najszybciej jak to jest możliwe (rekomendowane w ciągu 24 godzin) od informacji o kryzysie - niezależnie od tego, kto nawiązał pierwszy kontakt. Jego celem jest uniknięcie hospitalizacji oraz umożliwienie Pacjentowi wyrażenia swoich ekstremalnych doświadczeń, często wywołanych przez rzeczywiste wydarzenia, przerażające dla Pacjenta, a niezauważone przez jego bliskich. Szybka reakcja pozwala stworzyć bezpieczną atmosferę do rozmów o tych doświadczeniach, które były nieuznawane lub nieakceptowane przez rodzinę, na opisanie których nie znaleziono jeszcze wspólnego języka;
Polskie Towarzystwo Psychologiczne Natychmiastowa pomoc Wątpliwości: "Pierwsze spotkanie odbywa się najszybciej jak to jest możliwe (rekomendowane w ciągu 24 godzin) od informacji o kryzysie - niezależnie od tego, kto nawiązał pierwszy kontakt. Jego celem jest uniknięcie hospitalizacji oraz umożliwienie Pacjentowi wyrażenia swoich ekstremalnych doświadczeń, często wywołanych przez rzeczywiste wydarzenia, przerażające dla Pacjenta, a niezauważone przez jego bliskich. Szybka reakcja pozwala stworzyć bezpieczną atmosferę do rozmów o tych doświadczeniach, które były nieuznawane lub nieakceptowane przez rodzinę, na opisanie których nie znaleziono jeszcze wspólnego języka;" Uzasadnienie: Należy konsekwentnie dookreślić - informacje o jakim rodzaju kryzysu osoby są przyjmowane informacje. KRYZYS jakim się zajmuje personel CZP dotyczy kryzysu psychicznego. Należy wykreślić cały fragment dywagujący o przeżyciach oraz rodzinie pacjenta. Taki opis jako zasada CZP nic nie wnosi użytecznego i jednocześnie ma charakter stygmatyzujący rodziny chorych psychicznie sytuując rodziny jedynie w opresyjnej dla pacjenta roli. Fragment dotyczący wspólnego języka jest po pierwsze nieprawdziwą, negatywną generalizacją, po drugie ponownie utrwalający stereotyp o opresyjnym charakterze rodzin osób chorujących psychicznie. Tego rodzaju dywagacje noszące znamiona sentymentów w duchu antypsychiatrii Lainga i quasi filozofii analitycznej są wysoce niestosowne w takim dokumencie jak Standard diagnostyczno-terapeutyczny. Nie można walczyć ze stygmatyzacją chorych psychicznie jednocześnie posługując się stygmatyzowaniem innych grup społecznych. Pozycjonowanie się przez specjalistów jako lepszych i mądrzejszych niż rodzina pacjenta chorego psychicznie jest częste u osób będących neofitami zawodowo lub o cechach narcystycznych. Przyczynia się to do dewastowania więzi między osobą chorą, a rodziną i utrudnia kontakt. Należy dopisać odniesienie do prawa stosowanego w Polsce z uwagi na różnorodność sytuacji i stanów psychicznych osób zgłaszających się. Propozycja: "Pierwsze spotkanie odbywa się najszybciej jak to jest możliwe (rekomendowane w ciągu 24 godzin) od pozyskania informacji o kryzysie psychicznym - niezależnie od tego, kto nawiązał pierwszy kontakt i na zasadach uregulowanych prawem stosowanym w Polsce."
Szpital Babińskiego Kraków 5 niezależnie od tego, kto nawiązał pierwszy kontakt[KW1]-W miejsce „kontakt” – „zgłoszenia’” -Powinno być dopisane, że w ambulatoryjnej opiece zdrowotnej za zgodą pacjenta. Bez zmiany obecnego zapisu dowolna osoba może zgłosić kryzys np. sąsiada, a CZP będzie miało obowiązek zorganizować spotkanie z pacjentem, który np. może nie wyrazić zgody na leczenie w opiece ambulatoryjnej lub w tym konkretnym czp, co nie jest zgodne z obowiązująca zasadą dobrowolności leczenia i zasadą wyboru miejsca leczenia.
Włączenie sieci społecznej Do udziału w procesie zdrowienia zaprasza się Pacjenta i jego rodzinę, kluczowych członków jego sieci społecznej, np. jego przyjaciół, sąsiadów, kolegów z pracy czy lekarzy, z którymi wcześniej się kontaktował - a więc te osoby, których dotyczy dana sytuacja. Sieć wsparcia ułatwia właściwe zdefiniowanie problemu;
Polskie Towarzystwo Psychologiczne Włączenie sieci społecznej Wątpliwości: "Do udziału w procesie zdrowienia zaprasza się Pacjenta i jego rodzinę, kluczowych członków jego sieci społecznej, np. jego przyjaciół, sąsiadów, kolegów z pracy czy lekarzy, z którymi wcześniej się kontaktował - a więc te osoby, których dotyczy dana sytuacja. Sieć wsparcia ułatwia właściwe zdefiniowanie problemu;" Uzasadnienie: W Standardzie należy operować profesjonalnymi terminami. Czy nie zaprasza się osób z sieci wsparcia społecznego z którymi się wcześniej Pacjent nie kontaktował? Np.: przedstawiciele pomocy społecznej, których pacjent nigdy wcześniej nie widział zaproszeni do współpracy stanowią od tego momentu dla Pacjenta ważną wtórną sieć wsparcia społecznego. Należy dopisać funkcję jaką pełnią w procesie zdrowienia osoby z sieci społecznej Pacjenta. Propozycja: "Do udziału w procesie zdrowienia Pacjenta zaprasza się za jego zgodą osoby spośród jego pierwotnej i wtórnej sieci wsparcia społecznego zaangażowane w proces jego zdrowienia. Członkowie sieci społecznej Pacjenta uczestniczą w procesie diagnostyczno-terapeutycznym prowadzonym przez personel CZP."
Elastyczność i mobilność Leczenie powinno stanowić odpowiedź na konkretne, zmieniające się potrzeby Pacjenta i jego rodziny oraz zawierać metody terapii odpowiednie dla nich, ich specyficznego języka i stylu życia. Miejsca spotkań powinny być przestrzenią bezpieczną i przyjazną. Powinny to być miejsca w których w spotkaniach mają możliwość uczestniczyć również członkowie rodziny. Takim miejscem może być np. dom.
UWAGI
Adam Zabrzygraj IPiN Elastyczność i mobilność: 10 stanowić odpowiedź [AZ1] proponuję: „brać pod uwagę” Uzasadnienie: opieka zdrowotna nie jest w stanie, ale też nie powinna odpowiadać na każdą potrzebę (która może być nierealistyczna lub wynikająca z mechanizmów utrwalających zaburzenie/chorobę). 11 konkretne, zmieniające się [AZ1] niepotrzebne doprecyzowanie. Czy niesprecyzowane i stałe potrzeby (czyli nie-konkretne i nie-zmieniające się) nie należy uwzględniać? Proponuję usunąć zapis. 12 rodziny [AZ1] Proponuję zastąpienie sformułowania słowami: „osób bliskich” lub „naturalnej sieci wsparcia” 13 terapii odpowiednie dla [AZ1] akceptowane przez 14 ich [AZ1] z poszanowaniem 15 członkowie rodziny[AZ1] Pacjent ma prawo wskazać dowolna osobę, która towarzyszy mu w trakcie udzielania świadczeń medycznych (art. 21. ust 1. Ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta)
Polskie Towarzystwo Psychologiczne Elastyczność i mobilność Wątpliwości: "Leczenie powinno stanowić odpowiedź na konkretne, zmieniające się potrzeby Pacjenta i jego rodziny oraz zawierać metody terapii odpowiednie dla nich, ich specyficznego języka i stylu życia. Miejsca spotkań powinny być przestrzenią bezpieczną i przyjazną. Powinny to być miejsca w których w spotkaniach mają możliwość uczestniczyć również członkowie rodziny. Takim miejscem może być np. dom." Uzasadnienie: Potrzeby Pacjenta nie są definitywnym kryterium wyboru zastosowanych metod leczenia/interwencji. Rodzina Pacjenta nie zawsze wymaga terapii. Chorzy psychicznie i ich rodziny nie wykształcają jakiejś odmiennej, wspólnej dla nich specyfiki języka niż zwykle inne zdrowe osoby w ich środowisku. Należy wykreślić takie twierdzenia ze Standardu - to jest stygmatyzacja. Domniemanie bez podstaw, że członkowie rodzin osób chorujących psychicznie same są zaburzone i wymagają zawsze terapii jest absurdalne. Należy inaczej wyrazić możliwość wyjazdowej pomocy personelu CZP np. wykonanej przez ZLŚ. Propozycja: "Pomoc i leczenie Pacjenta jest dostosowane do zmieniającego się jego stanu psychicznego oraz sytuacji socjalnej i społecznej. Postępowanie diagnostyczno-terapeutyczne uwzględnia także stan i sytuację rodziny Pacjenta i może odbywać się wyjazdowo w naturalnym środowisku Pacjenta i jego rodziny."
Odpowiedzialność Osoba, z którą nawiązano pierwszy kontakt jest odpowiedzialna za zorganizowanie pierwszego spotkania i zapewnienie rodziny, że otrzyma potrzebną pomoc. Zespół, w zależności od rodzaju i ilości problemów, składający się ze specjalistów z różnych dziedzin jest w całości odpowiedzialny za analizę problemu i zaplanowanie leczenia. W przypadku różnicy opinii alternatywy są omawiane w obecności Pacjenta i jego rodziny, co zwiększa ich wpływ na podejmowanie decyzji;
UWAGI
Adam Zabrzygraj IPiN Odpowiedzialność: 16 i zapewnienie rodziny, że otrzyma potrzebną pomoc.[AZ1] „i zaproponowanie odpowiedniej pomocy.” Zapewnianie rodziny czy pacjenta o otrzymaniu odpowiedniej pomocy to raczej życzeniowe podejście do sytuacji, gdyż potrzeby mogą wykraczać poza możliwości CZP realizującego pierwszy poziom ochrony zdrowia psychicznego. Zapewnić można natomiast o dołożeniu wszelkiej staranności w zaproponowaniu adekwatnych (odpowiednich) rozwiązań, co czasem może oznaczać przekierowanie do innej instytucji opieki zdrowotnej lub wsparcia społecznego. 17 od rodzaju i ilości problemów[AZ1] „od diagnozy oraz nasilenia i złożoności kryzysu, składa się ze specjalistów o różnych kompetencjach i jest w całości odpowiedzialny (..)” 18 i jego rodziny[AZ1] , i (za jego zgodą) osób bliskich 19 W przypadku różnicy opinii alternatywy są omawiane w obecności Pacjenta i jego rodziny, co zwiększa ich wpływ na podejmowanie decyzji[AZ2] ; Zdanie nie jest zrozumiałe – nie wiadomo, czy różnica opinii dotyczy pracowników zespołu, czy w relacji zespół-pacjent lub pacjent-osoby bliskie? Zapis wymaga doprecyzowania odnośnie intencji twórców standardu.
Polskie Towarzystwo Psychologiczne Odpowiedzialność Wątpliwości: "Osoba, z którą nawiązano pierwszy kontakt jest odpowiedzialna za zorganizowanie pierwszego spotkania i zapewnienie rodziny, że otrzyma potrzebną pomoc. Zespół, w zależności od rodzaju i ilości problemów, składający się ze specjalistów z różnych dziedzin jest w całości odpowiedzialny za analizę problemu i zaplanowanie leczenia. W przypadku różnicy opinii alternatywy są omawiane w obecności Pacjenta i jego rodziny, co zwiększa ich wpływ na podejmowanie decyzji;" Uzasadnienie: Personel CZP nie jest od składania obietnic. Personel CZP jest wykwalifikowaną, interdyscyplinarną kadrą profesjonalistów - i każdy wykonuje swój zawód wg przyjętej deontologii zawodowej. To oznacza z automatu obowiązek przestrzegania zasady należytej staranności podczas wykonywania czynności zawodowych. Personel CZP nie "analizuje problemów" tylko wdraża postępowanie diagnostyczno-terapeutyczne. Moduł diagnostyczny sam w sobie zawiera analizę problemów - różnych - Pacjenta. Różnicy w opinii dotyczącej czego? Alternatywy czego? Jeśli chodzi o leczenie pacjent ma prawo do informacji o swoim stanie zdrowia, informacji o zalecanych formach diagnozy i terapii, ma prawo przedstawić swoje zdanie lekarzowi lub innemu specjaliście jak psycholog, ma prawo do wnioskowania o konsylium, zasięgnięcia opinii innego specjalisty, prawo do przystępnej informacji o jego pielęgnacji i zabiegach pielęgniarskich itp. itd. Pacjent ma prawo do tego, aby rodzina NIE BYŁA powiadamiana o szczegółach jego leczenia. Rodzina wcale nie musi współpracować ze specjalistami CZP. Osoba pisząca ten fragment Standardu nie wie, że nie w każdej dyskusji pomiędzy specjalistami podczas, której omawia sie alternatywne postępowania z Pacjentem musi i może uczestniczyć sam Pacjent i jego rodzina.Brak rozumienia różnicy pomiędzy prawem Pacjenta do pełnej informacji o swoim postępowaniu diagnostyczno-terapeutycznym, a procesami jak np. konsylium czy po prostu praca diagnostyczna zespołu CZP pomiędzy sobą nim przedstawi się Pacjentowi możliwości indywidualnego planu leczenia/terapii. Tak sformułowana zasada odpowiedzialności (nieprofesjonalnym "slangiem" i z błędami merytorycznymi) dowodzi braku wiedzy zarówno klinicznej jak i prawnej obowiązującej w podmiotach leczniczych i nie powinna mieć miejsca w dokumencie Standardu. Odpowiedzialność personelu CZP jest oczywista i wynika z ustawodawstwa - kilku ustaw. Propozycja: "Osoba, z którą nawiązano pierwszy kontakt jest odpowiedzialna za zorganizowanie pierwszego spotkania z Pacjentem i przedstawienie rodzinie w razie potrzeby również możliwości udzielenia pomocy samej rodzinie."
Szpital Babińskiego Kraków 11 zapewnienie rodziny, że otrzyma potrzebną pomoc.[KW1]Zmiana treści na „zaproponowanie adekwatnej do sytuacji pomocy.” Zapewnianie rodziny o otrzymaniu pomocy to bardzo życzeniowe podejście do sytuacji 12 Zespół, w zależności od rodzaju i ilości problemów, składający się ze specjalistów z różnych dziedzin[KW1]Jaki cel powołania Zespołu, jaki ma być konkretny skład specjalistów tego zespołu, ile osób Czytelniejszy byłby zapis „Specjalista w zależności od diagnozy i nasilenia kryzysu, jest w całości odpowiedzialny za analizę problemu i zaplanowanie leczenia. W razie złożoności diagnozy i problemu pacjenta powołuje się Konsylium.” 13 W przypadku różnicy opinii alternatywy są omawiane w obecności Pacjenta i jego rodziny[KW1]Zapis niezrozumiały , wymaga doprecyzowania, różnica opinii dotyczy pacjenta czy personelu medycznego Włączenie członków rodziny (bądź innych osób) tylko za zgodą pacjenta (Ustawa z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta).
Zapewnienie ciągłości terapeutycznej Zespół Centrum jest odpowiedzialny za cały proces leczenia tak długo, jak to konieczne, zarówno w przypadku leczenia ambulatoryjnego, jak i szpitalnego. Pozwala to uniknąć sytuacji, w której zmiana terapeutów spowoduje zbytnie skupienie się na działaniach, które należy podjąć, zamiast na samym procesie leczenia. Oznacza to także połączenie różnych metod terapeutycznych w taki sposób, aby się uzupełniały tworząc spójny proces leczenia.
Polskie Towarzystwo Psychologiczne Zapewnienie ciągłości terapeutycznej Wątpliwości: "Zespół Centrum jest odpowiedzialny za cały proces leczenia tak długo, jak to konieczne, zarówno w przypadku leczenia ambulatoryjnego, jak i szpitalnego. Pozwala to uniknąć sytuacji, w której zmiana terapeutów spowoduje zbytnie skupienie się na działaniach, które należy podjąć, zamiast na samym procesie leczenia. Oznacza to także połączenie różnych metod terapeutycznych w taki sposób, aby się uzupełniały tworząc spójny proces leczenia." Uzasadnienie: Zespół CZP jest odpowiedzialny za proces leczenia, dopóki Pacjent jest pod opieką CZP, a nie dopóki jest to konieczne ponieważ Pacjent z powodu stanu zdrowia może być przekierowany do innych jednostek leczniczych niż CZP. O zmianie terapeutów decyduje wykwalifikowany personel CZP w oparciu o przesłanki kliniczne, deontologię swojego zawodu, przesłanki organizacyjne lub na skutek wniosku samego Pacjenta zgodnie z gwarantowanymi mu ustawowymi prawami pacjenta w ochronie zdrowia. Dywagacje o tym kto na czym będzie się skupiał z tego powodu są wyobrażeniami osoby piszącej standard bez pokrycia w realiach poprawnego postępowania terapeutycznego i organizacyjnego w ochronie zdrowia. "Połączenie różnych metod terapeutycznych" jest kolokwializmem. Prawdopodobnie autorowi Standardu chodzi o kompleksowość, a nie ciągłość czego dotyczy ta partycja w zapisach. Należy te części błędne merytorycznie usunąć z zapisu. Propozycja: "Zapewnienie ciągłości kompleksowego postępowania terapeutycznego w strukturach CZP."